Οι εξάψεις αποτελούν ένα από τα πιο συχνά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και την προεμμηνόπαυσης.
Οι γυναίκες σήμερα δεν αποδέχονται ότι η εμμηνόπαυση συνοδεύεται από συμπτώματα που τις δυσκολεύουν και για τα οποία δεν μπορούν να κάνουν τίποτε, ούτε να μείνουν σιωπηλές. Όλο και περισσότερες γυναίκες που βιώνουν αυτή τη φάση της ζωής τους μιλούν ανοιχτά για εξάψεις, αϋπνία, ευερεθιστότητα και αλλαγές στη διάθεση. Ζητούν ενημέρωση και λύσεις που τις βοηθούν να παραμείνουν δημιουργικές, λειτουργικές και ενεργές στην επαγγελματική και προσωπική τους ζωή.
Αυτή η αλλαγή στη νοοτροπία συναντά την εξέλιξη της επιστήμης που προσφέρει πλέον περισσότερες επιλογές και εξατομικευμένη φροντίδα. Μάλιστα, για τις γυναίκες που έχουν περάσει αντικαρκινικές θεραπείες, η πρόοδος είναι ακόμη πιο σημαντική. Για την ακρίβεια, οι έγκαιρες διαγνώσεις καρκίνου σημαίνουν ότι όλο και περισσότερες γυναίκες βιώνουν πρόωρη κλιμακτήριο μετά από αντικαρκινικές θεραπείες και τα συμπτώματα που τη συνοδεύουν μπορούν να επηρεάσουν βαθιά την καθημερινότητά τους.
Οι έντονες εξάψεις, οι νυχτερινές εφιδρώσεις και οι διαταραχές ύπνου γίνονται για πολλές ένα πραγματικό εμπόδιο στην εργασία, στον ύπνο και στη συναισθηματική ισορροπία. Η εικόνα είναι ακόμη πιο απαιτητική όταν η πτώση των ορμονών είναι απότομη, όπως συμβαίνει μετά από χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία ή χειρουργική αφαίρεση ωοθηκών. Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η Βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου παρουσιάζουν όλα τα νεότερα δεδομένα.
Ορμονική θεραπεία υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση: Λύση ή κίνδυνος;
Για δεκαετίες, η ορμονική θεραπεία υποκατάστασης MHT ήταν η πιο συχνή λύση. Από τη δεκαετία του ‘60 έως το ‘80 θεωρήθηκε σχεδόν «ελιξίριο νεότητας» με την πεποίθηση ότι προλαμβάνει όχι μόνο τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης αλλά και καρδιαγγειακές παθήσεις, άνοια και γήρανση του δέρματος. Όπως υπενθυμίζει ανασκόπηση στο JAMA Internal Medicine, πολλά από αυτά τα συμπεράσματα διατυπώθηκαν πριν υπάρξουν εκτεταμένα κλινικά δεδομένα. Στη συνέχεια, η συζήτηση γύρω από τη MHT άλλαξε πολλές φορές, καθώς νέα στοιχεία ανέδειξαν τόσο τα οφέλη όσο και τους πιθανούς κινδύνους.
Οι νέες μη ορμονικές επιλογές για τις εξάψεις στην εμμηνόπαυση
Η σύγχρονη επιστήμη κατευθύνεται πλέον στην κατανόηση των μηχανισμών που προκαλούν τις εξάψεις. Η μείωση των οιστρογόνων αποδιοργανώνει το θερμορρυθμιστικό κέντρο του εγκεφάλου και οι νευρώνες KNDy φαίνεται να είναι καθοριστικοί σε αυτά τα επεισόδια. Η γνώση αυτή άνοιξε τον δρόμο για μια νέα γενιά μη ορμονικών θεραπειών.
Σε αυτό το πλαίσιο, το φάρμακο elinzanetant αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά νέα βήματα. Εγκρίθηκε πρόσφατα από τον FDA για την αντιμετώπιση μέτριων έως σοβαρών εξάψεων και είναι το τρίτο διαθέσιμο μη ορμονικό φάρμακο για τα αγγειοκινητικά συμπτώματα. Δρα αναστέλλοντας δύο διαφορετικούς υποδοχείς νευροκινινών στον εγκέφαλο με στόχο την αποκατάσταση του θερμορυθμιστικού μηχανισμού.
Τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών είναι εντυπωσιακά. Σε δωδεκάμηνη τυχαιοποιημένη μελέτη με 628 γυναίκες, το elinzanetant μείωσε τις εξάψεις κατά 74% σε σύγκριση με 47% στο placebo. Παράλληλα βελτιώθηκε ο ύπνος και η συνολική ποιότητα ζωής. Δύο επιπλέον μελέτες έδειξαν μείωση των συμπτωμάτων ήδη από την πρώτη έως τέταρτη εβδομάδα. Το φάρμακο αναμένεται να κυκλοφορήσει σε μορφή κάψουλας και ο FDA συστήνει παρακολούθηση των ηπατικών ενζύμων στη διάρκεια της θεραπείας.
Κλείνοντας, ας υπογραμμίσουμε για άλλη μία φορά ότι η εμμηνόπαυση αποτελεί μια φυσική μετάβαση με ξεκάθαρο αντίκτυπο στην καθημερινότητα και στη συναισθηματική ισορροπία των γυναικών. Σε αυτή τη φάση της ζωής, κάθε γυναίκα δικαιούται φροντίδα, ενημέρωση και λύσεις που τη βοηθούν να παραμένει ενεργή, λειτουργική και συντονισμένη με τις ανάγκες του σώματος και του νου της.
