Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του μαστού, μια υπενθύμιση ότι η πρόληψη, η ενημέρωση και ο τακτικός έλεγχος σώζουν ζωές.

Φέτος, όμως, η συζήτηση για τη γυναικεία υγεία αποκτά μια νέα, τεχνολογική διάσταση. Ένα καινοτόμο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης, το Clairity Breast, υπόσχεται να φέρει επανάσταση στην πρόληψη, προσφέροντας τη δυνατότητα να προβλέπεται ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού έως και πέντε χρόνια πριν εμφανιστεί. Προτού βιαστούμε, βέβαια, να πανηγυρίσουμε ας τηρήσουμε μία παροιμία του λαού μας, να «κρατάμε μικρό καλάθι», μέχρι να δούμε όντως την εφαρμογή αυτή σε διευρυμένη κλινική πράξη. Είναι όμως σίγουρα ενδιαφέρον να πάρουμε μια εικόνα από το τι είναι και τι υπόσχεται.

Από τον εντοπισμό στην πρόβλεψη

Μέχρι σήμερα, η μαστογραφία λειτουργούσε κυρίως ως διαγνωστικό εργαλείο: εντόπιζε όγκους ή ύποπτες αλλοιώσεις που υπήρχαν ήδη. Το Clairity Breast αλλάζει αυτή τη φιλοσοφία, καθώς χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη (AI) για να αναλύει τη μαστογραφία και να προβλέπει τον μελλοντικό κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Η τεχνολογία έχει ήδη λάβει έγκριση από τον αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και άρχισε να δοκιμάζεται σε κλινικό επίπεδο στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα, πιο εξατομικευμένη και πιο έγκαιρη μορφή πρόληψης.

Πώς λειτουργεί

Το Clairity Breast βασίζεται σε αλγόριθμο deeplearning, μια προηγμένη μορφή τεχνητής νοημοσύνης που «εκπαιδεύεται» μέσα από εκατοντάδες χιλιάδες μαστογραφίες. Ο αλγόριθμος έχει μάθει να εντοπίζει μικρές, σχεδόν αόρατες διαφοροποιήσεις στις εικόνες, οι οποίες συσχετίζονται με μελλοντικό κίνδυνο καρκίνου του μαστού.

Για κάθε γυναίκα που κάνει μαστογραφία, το εργαλείο υπολογίζει μια βαθμολογία κινδύνου (riskscore). Ανάλογα με αυτή τη βαθμολογία, ο γιατρός μπορεί να σχεδιάσει ένα πιο εξατομικευμένο πρόγραμμα πρόληψης, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει συμπληρωματικές εξετάσεις (MRI, μαστογραφία με σκιαγραφικό) ή και συμβουλές για αλλαγές στον τρόπο ζωής. Η προσέγγιση αυτή δεν στηρίζεται μόνο σε ηλικιακά κριτήρια ή οικογενειακό ιστορικό αλλά εστιάζει στην απεικονιστική πληροφορία που αντικατοπτρίζει τα μοναδικά χαρακτηριστικά του μαστού κάθε γυναίκας.

Από τον έλεγχο βάσει ηλικίας στον έλεγχο βάσει κινδύνου

Η Dr. Dorraya El-Ashry, επικεφαλής επιστημονική σύμβουλος του Breast Cancer Research Foundation στις ΗΠΑ, εξηγεί πως η πραγματική αξία του Clairity Breast είναι ότι «μας μετακινεί από τον έλεγχο βάσει ηλικίας σε έναν έλεγχο βάσει ατομικού κινδύνου». Αυτό είναι καθοριστικό για τις νεότερες γυναίκες, οι οποίες εμφανίζουν τα τελευταία χρόνια αυξανόμενα ποσοστά καρκίνου του μαστού, αλλά δεν καλύπτονται ακόμη από τις υπάρχουσες οδηγίες προληπτικού ελέγχου. Η τεχνητή νοημοσύνη, αναλύοντας τα «σήματα» μιας μαστογραφίας, μπορεί να υποδείξει ποιες γυναίκες χρειάζονται πιο στενή παρακολούθηση, ακόμη κι αν είναι κάτω των 40 ετών.

Ένα επιπλέον πλεονέκτημα του Clairity Breast είναι ότι έχει εκπαιδευτεί σε ποικιλόμορφα δημογραφικά δεδομένα, ώστε να αποδίδει αξιόπιστα αποτελέσματα σε γυναίκες διαφορετικής εθνικότητας και σωματότυπου. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτή η προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των ανισοτήτων στην έγκαιρη διάγνωση, καθώς διεθνώς υπάρχουν ακόμη μεγάλες διαφορές στα ποσοστά επιβίωσης ανάμεσα σε γυναίκες διαφορετικών φυλών.

Αυτή τη στιγμή, το Clairity Breast βρίσκεται στα πρώτα στάδια εφαρμογής και δοκιμάζεται πιλοτικά σε κέντρα των ΗΠΑ, ενώ στόχος της εταιρείας είναι να το εντάξει σταδιακά σε περισσότερα νοσοκομεία και να εξασφαλίσει ασφαλιστική κάλυψη έως το τέλος του 2025.Προς το παρόν δεν χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, ωστόσο θεωρείται μια από τις πιο υποσχόμενες καινοτομίες στον τομέα της πρόληψης του καρκίνου του μαστού.

Απομένει να δούμε και να ακούσουμε περισσότερα από αυτήν την τεχνολογία και όχι μόνο που θα σημάνει την επόμενη ημέρα στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού.