Το καλοκαίρι «τραβάει» νερό, μήπως όμως τελικά δεν ενυδατωνόμαστε όσο χρειάζεται ο οργανισμός μας για να λειτουργεί σωστά;
Μπορεί να νομίζετε ότι πίνετε αρκετό νερό, αλλά αν περνάτε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας με ένα φλιτζάνι καφέ στο χέρι, είναι πολύ πιθανό να είστε πιο αφυδατωμένοι απ’ όσο νομίζετε. Άλλωστε, τα νούμερα δεν ψεύδονται: το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από περίπου 70% νερό και χάνουμε έως και δυόμισι λίτρα την ημέρα, απλώς εκτελώντας τις καθημερινές μας δραστηριότητες. Ακόμα και η αναπνοή προκαλεί σημαντική απώλεια υγρών – εκπνέουμε περίπου μισό λίτρο κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αλλά πώς μπορείτε να καταλάβετε αν είστε πραγματικά αφυδατωμένοι; Δύο γιατροί, η Δρ. Lela Ahlemann, ειδικός στη δερματολογία και τη διατροφική ιατρική και η Heather Viola, DO, επίκουρη καθηγήτρια Γενικής Ιατρικής στο Mount Sinai, επισημαίνουν τα οκτώ πιο συνηθισμένα σημάδια που δείχνουν ότι -τελικά- δεν πίνετε αρκετό νερό!
Οι αιτίες της αφυδάτωσης
Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή. Πριν αναγνωρίσετε τα συμπτώματα της αφυδάτωσης, είναι σημαντικό να κατανοήσετε πώς φτάσατε ως εκεί. «Η αφυδάτωση συμβαίνει όταν το σώμα σας χάνει περισσότερα υγρά απ’ όσα προσλαμβάνει, διαταράσσοντας την ισορροπία νερού και ηλεκτρολυτών», εξηγεί η Δρ. Viola. Πέρα από το αυτονόητο, το να μην πίνετε δηλαδή αρκετό νερό καθημερινά, άλλες πιθανές αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη απώλεια υγρών είναι ο πυρετός και νοσήματα των νεφρών. Ο τρόπος ζωής και οι συνήθειές σας επίσης παίζουν ρόλο, όπως για παράδειγμα η έντονη σωματική δραστηριότητα και η κατανάλωση ποτών που εντείνουν την αφυδάτωση, όπως ο καφές που έχει διουρητική επίδραση. Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν την υπερβολική ούρηση λόγω άγχους και στρες, την υψηλή πρόσληψη αλατιού και τη λήψη ορισμένων φαρμάκων όπως καθαρτικά, διουρητικά και αντιισταμινικά.
Σημάδια αφυδάτωσης
Ξηροστομία και αίσθημα δίψας
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημάδια αφυδάτωσης είναι, φυσικά, το αίσθημα δίψας. Αυτό, σε συνδυασμό με την ξηροστομία, είναι συνήθως η πρώτη ένδειξη ότι χρειάζεστε περισσότερο νερό. Και όχι άδικα: η ξηροστομία δεν αποτελεί μόνο σύμπτωμα έλλειψης υγρών, αλλά μπορεί και να αποδυναμώσει την άμυνα του ανοσοποιητικού σας συστήματος.«Η ξηροστομία μπορεί να οδηγήσει σε εξασθένηση του στοματικού βλεννογόνου, που είναι μέρος της άμυνας του οργανισμού και να σας κάνει πιο ευάλωτους σε λοιμώξεις», εξηγεί η Δρ. Ahlemann. «Αν δεν μπορείτε να πιείτε νερό όταν έχετε ξηροστομία, τότε τουλάχιστον ξεπλύνετε το στόμα σας με λίγο υγρό». Επιπλέον, το ξηρό στόμα μπορεί να προκαλέσει και κακοσμία. «Η αφυδάτωση μπορεί να μειώσει την παραγωγή σάλιου, που είναι απαραίτητο για την απομάκρυνση των βακτηρίων από το στόμα», λέει η Δρ. Viola.
Αυξημένη πείνα
Η Δρ. Viola εξηγεί ότι πολλές φορές το σώμα συγχέει τη δίψα με την πείνα, οδηγώντας σε αυξημένη κατανάλωση τροφής. «Η αφυδάτωση μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή γλυκογόνου, με αποτέλεσμα να έχετε μεγαλύτερη επιθυμία για πηγές άμεσης παροχής ενέργειας, όπως τα γλυκά», αναφέρει.
Σκούρα ή μειωμένη παραγωγή ούρων
«Όταν δεν πίνουμε αρκετό νερό, τα ούρα γίνονται πιο συμπυκνωμένα και αλλάζουν χρώμα», εξηγεί ο Δρ. Ahlemann. Ιδανικά, τα ούρα πρέπει να είναι ανοιχτόχρωμα κίτρινα. «Αν είναι σκούρα, αυτό αποτελεί ξεκάθαρο δείκτη ότι χρειάζεστε περισσότερα υγρά. Η παρατήρηση των ούρων σας είναι ο ευκολότερος τρόπος να διαπιστώσετε αν είστε επαρκώς ενυδατωμένοι».
Πονοκέφαλοι και ζάλη
«Οι πονοκέφαλοι και η ζάλη μπορεί να είναι αποτέλεσμα μειωμένου όγκου αίματος λόγω αφυδάτωσης — αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δεν λαμβάνει επαρκή ποσότητα αίματος και θρεπτικών συστατικών», λέει η Δρ. Ahlemann. Αν νιώθετε συχνά ζάλη, συνιστάται επίσκεψη σε γιατρό.
Κόπωση και προβλήματα συγκέντρωσης
Η κόπωση και η αδυναμία συγκέντρωσης είναι επίσης ενδείξεις έλλειψης υγρών. «Και εδώ, η αιτία είναι η μείωση του όγκου του αίματος, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την οξυγόνωση του εγκεφάλου», εξηγεί η γιατρός.
Ξηρό δέρμα και χείλη
Σύμφωνα με τη Δρ. Ahlemann, η αφυδάτωση συχνά εκδηλώνεται με ξηρό δέρμα και σκασμένα χείλη. Ένα απλό τεστ είναι να τσιμπήσετε το δέρμα στη ράχη της παλάμης σας: αν αργεί να επιστρέψει στην αρχική του μορφή, πιθανόν είστε αφυδατωμένοι. Πολλοί άνθρωποι παρατηρούν και αυξημένο κνησμό, ενώ το δέρμα μπορεί να φαίνεται πιο χλωμό λόγω μειωμένης παροχής οξυγόνου. Η Δρ. Viola προσθέτει ότι η ξηρότητα μπορεί να επηρεάσει και το τριχωτό της κεφαλής.
Μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια
Ο Δρ. Ahlemann επισημαίνει: «Όταν δεν πίνουμε αρκετό νερό, το αίμα γίνεται πιο παχύ και τα αγγεία πιο ορατά. Έτσι δημιουργούνται έντονοι μαύροι κύκλοι και βαθουλώματα γύρω από τα μάτια».
Δυσκοιλιότητα
Η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει και δυσκοιλιότητα. Όταν δεν πίνετε αρκετό νερό, το παχύ έντερο απορροφά περισσότερο υγρό από τα κόπρανα, κάνοντάς τα πιο σκληρά και δύσκολα στην αποβολή. «Ιατρικά, μιλάμε για δυσκοιλιότητα όταν τα κόπρανα είναι σκληρά λόγω έλλειψης υγρασίας», εξηγεί ο Δρ. Ahlemann. «Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ότι η ανεπαρκής ενυδάτωση μπορεί επίσης να προκαλέσει φούσκωμα στην κοιλιά».
Πώς να ενυδατωθείτε αν είστε αφυδατωμένοι
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι να πίνετε νερό. Άλλοι τρόποι είναι οι παρακάτω, εάν όμως υποψιάζεστε ότι υπάρχει θέμα χρόνιας αφυδάτωσης είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας.
• Ποτά με ηλεκτρολύτες
• Νερό καρύδας, πλούσιο και σε κάλιο
• Αραιωμένους χυμούς φρούτων, με προσοχή στην πρόσληψη ζάχαρης
• Αφεψήματα βοτάνων
• Ανθρακούχο νερό, για μια χαμηλοθερμιδική επιλογή
Η διατροφή σας μπορεί, επίσης, να συμβάλει σημαντικά στην ενυδάτωση. Φρούτα και λαχανικά, όπως το καρπούζι, πεπόνι, αγγούρι, μαρούλι και σέλινο έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό και βοηθούν στην καθημερινή πρόσληψη υγρών.
