Ένα συναρπαστικό, αλλά και αγχωτικό μερικές φορές, ταξίδι ζωής που διανύουμε όλες οι γυναίκες.

Η ζωή μας, ως γυναίκες, είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι που ξεκινά από την πρώτη μας περίοδο και φτάνει μέχρι την εμμηνόπαυση. Κάθε φάση φέρνει αλλαγές -σωματικές, ψυχολογικές, συναισθηματικές- και η διαχείριση των αλλαγών αυτών απαιτεί φροντίδα, ενημέρωση και έγκυρες συμβουλές. Ο κ. Ευάγγελος Γκικόντες, Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος M.Sc.Hom, μοιράζεται μαζί μας έναν «βασικό οδηγό ζωής» και εμείς τον εμπλουτίζουμε με tips ευεξίας και αυτοφροντίδας.

Πρώτη έμμηνος ρύση – Η αρχή του ταξιδιού

Η πρώτη μας περίοδος, μεταξύ 10 και 15 ετών, είναι μια εμπειρία που μένει χαραγμένη στη μνήμη. Μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε χαρά, αλλά και αμηχανία. Σε αυτή τη φάση χρειάζεται πάνω απ’ όλα στήριξη και κατανόηση.

• Μιλάμε ανοιχτά με τη μαμά ή μια φίλη που εμπιστευόμαστε, ενημερωνόμαστε, θέτουμε χωρίς αμηχανία τις ερωτήσεις μαςκαι συνειδητοποιούμε ότι δεν είμαστε μόνες.
• Μαθαίνουμε να επιλέγουμε ανάμεσα σε σερβιέτες, ταμπόν, αλλά και πιο σύγχρονες επιλογές όπως τα cupsκαι τα εσώρουχα περιόδου. Ανακαλύπτουμε τι ταιριάζει περισσότερο στο σώμα και τις συνήθειές μας.
• Όταν εμφανίζονται κράμπες, βοηθά μια ζεστή κομπρέσα, ένα ήπιο περπάτημα ή ένα αφέψημα χαμομηλιού.

Με ένα ημερολόγιο κύκλου, είτε σε χαρτί είτε σε εφαρμογή, μαθαίνουμε από νωρίς να κατανοούμε το σώμα μας και να παρακολουθούμε την περίοδό μας.

Εφηβεία – Η ορμονική καταιγίδα

Μαζί με την πρώτη περίοδο εδραιώνεται η εφηβεία, μία περίοδος συναρπαστική αλλά και απαιτητική καθώς οι ορμόνες μάς δοκιμάζουν: εμφανίζονται σπυράκια, έχουμε διακυμάνσεις στη διάθεση, συχνά νιώθουμε κούραση. Δεν είναι πάντα εύκολο, αλλά είναι φυσιολογικό!

• Φροντίζουμε τη διατροφή μας με φρούτα, λαχανικά και τροφές πλούσιες σε σίδηρο, γιατί η απώλεια αίματος από την περίοδο μπορεί να μας εξαντλεί.
• Επιλέγουμε μια μορφή άσκησης που μας ταιριάζει και μας αρέσει -χορό, κολύμπι, ποδήλατο, στίβο- ώστε να εκτονώνουμε το στρες.
• Αν η ακμή μάς ταλαιπωρεί, επισκεπτόμαστε δερματολόγο. Αν η ψυχολογική πίεση μεγαλώνει, ζητάμε βοήθεια – είναι απόδειξη δύναμης, όχι αδυναμίας.

Σε αυτή τη φάση της ζωής μας, το πιο σημαντικό είναι να χτίζουμε αυτοεκτίμηση και να θυμόμαστε ότι δεν είμαστε οι μόνες που περνάμε αυτή την «καταιγίδα».

Η δεκαετία των 20–30 – Χτίζοντας βάσεις

Στα 20 και τα 30, οι περισσότερες οργανώνουμε τη ζωή μας: σπουδές, καριέρα, σχέσεις, ίσως και σκέψεις για οικογένεια. Ο κύκλος μας είναι πιο σταθερός, αλλά οι ευθύνες αυξάνονται και μαζί τους το άγχος.

Σε αυτή τη φάση της ζωής μας χρειάζεται να δώσουμε προτεραιότητα στην πρόληψη:

• Κάνουμε ετήσιο γυναικολογικό έλεγχο, Τεστ Παπ και έλεγχο HPV.
• Μαθαίνουμε να κάνουμε αυτοεξέταση μαστού.
• Αν σχεδιάζουμε εγκυμοσύνη, φροντίζουμε να έχουμε επάρκεια σε σίδηρο, φολικό οξύ και βιταμίνη D.

Παράλληλα, βρίσκουμε χρόνο για άσκηση που μας ευχαριστεί -yoga, pilates ή τρέξιμο- γιατί έτσι αποφορτιζόμαστε. Και ας μην ξεχνάμε τη σεξουαλική μας υγεία: το προφυλακτικό μάς προστατεύει, ενώ η ανοιχτή επικοινωνία με τον σύντροφο μάς φέρνει πιο κοντά.

Η δεκαετία των 30–40 – Σταυροδρόμι γονιμότητας και ισορροπίας

Μετά τα 35, η γονιμότητα μειώνεται σταδιακά. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να αποκτήσουμε παιδιά, αλλά χρειάζεται περισσότερη προσοχή.

• Ελέγχουμε το ωοθηκικό μας απόθεμα με εξετάσεις (AMH, FSH) για να γνωρίζουμε καλύτερα τις επιλογές μας.
• Τρέφουμε το σώμα μας με ω-3 λιπαρά, πρωτεΐνες και αντιοξειδωτικά που στηρίζουν την ορμονική ισορροπία.
• Επιλέγουμε άσκηση που μειώνει το στρες, όπως pilates ή περπάτημα.
• Αν δυσκολευόμαστε στη σύλληψη, συζητάμε χωρίς δισταγμό με τον γιατρό για υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ή ακόμη και για την επιλογή κατάψυξης ωαρίων.

Σε αυτή τη φάση της ζωής μας είναι σημαντικό να βάζουμε όρια. Η καριέρα, η οικογένεια και οι προσωπικές μας ανάγκες συνυπάρχουν και χρειαζόμαστε ισορροπία.

Εμμηνόπαυση – Η νέα αρχή

Η εμμηνόπαυση έρχεται γύρω στα 50 και σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός μεγάλου κύκλου. Μπορεί να φέρει εξάψεις, αϋπνία και αλλαγές διάθεσης, αλλά έχει επίσης πλεονεκτήματα, όπως για παράδειγμα ότι μας απελευθερώνει από τον μηνιαίο κύκλο και το άγχος της αντισύλληψης.

• Συζητάμε με τον γιατρό για την πιθανότητα ορμονικής θεραπείας υποκατάστασης, αν τα συμπτώματα επηρεάζουν την ποιότητά μας ζωής.
• Ενισχύουμε τη διατροφή μας με φυτοοιστρογόνα (σόγια, λιναρόσπορο), ασβέστιο και βιταμίνη D3 για τα οστά.
• Μειώνουμε ζάχαρη και αλάτι και αυξάνουμε φυτικές ίνες.
• Δίνουμε χώρο σε νέες συνήθειες: ταξίδια, δημιουργικά χόμπι, παρέες.

Σε αυτή τη φάση της ζωής μας είναι ώρα να δούμε τον εαυτό μας αλλιώς: πιο ώριμες, πιο ελεύθερες, με περισσότερη αυτογνωσία.

Mini check list αυτοφροντίδας για όλες τις ηλικίες

Όποια κι αν είναι η φάση της ζωής μας, υπάρχουν μικρά πράγματα που κάνουν τεράστια διαφορά στη σωματική και ψυχική μας υγεία.

• Κοιμόμαστε επαρκώς: 7–8 ώρες καλού ύπνου εξισορροπούν τις ορμόνες και ανανεώνουν τη διάθεση και την ενεργητικότητά μας.
• Πίνουμε νερό: Η καλή ενυδάτωση κρατά το δέρμα μας λαμπερό και τον οργανισμό μας σε ισορροπία.
• Τρεφόμαστε ισορροπημένα: Κάθε γεύμα είναι ευκαιρία να δώσουμε στο σώμα μας βιταμίνες, μέταλλα και ενέργεια.
• Κινούμαστε καθημερινά: Δεν χρειάζεται πάντα γυμναστήριο – ένα περπάτημα ή λίγες διατάσεις αρκούν για να νιώσουμε καλύτερα.
• Κάνουμε προληπτικούς ελέγχους: Οι επισκέψεις στον γιατρό μάς προφυλάσσουν και μας δίνουν σιγουριά.
• Φροντίζουμε την ψυχή μας: Μιλάμε με φίλες, γράφουμε τις σκέψεις μας, ζητάμε στήριξη όταν τη χρειαζόμαστε.
• Διατηρούμε ισορροπία: Μάθουμε να λέμε «όχι» εκεί που χρειάζεται και να δίνουμε χρόνο στον εαυτό μας χωρίς ενοχές.