Μία νέα αυστραλιανή μελέτη ταράζει τα νερά και φέρνει τα ποτά «διαίτης» στο μικροσκόπιο!
Ειδικότερα, τα ροφήματα με τεχνητά γλυκαντικά παρουσιάζονται εδώ και χρόνια ως μια πιο «υγιεινή» εναλλακτική στα ζαχαρούχα ποτά. Ωστόσο, η πρόσφατη μελέτη από την Αυστραλία αποδεικνύει ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, και σίγουρα όχι τόσο ακίνδυνα όσο πιστεύαμε.
Η μελέτη που αλλάζει τα δεδομένα
Μια μεγάλη επιστημονική έρευνα με τίτλο The Melbourne Collaborative Cohort Study (MCCS) εξέτασε για σχεδόν 14 χρόνια τις διατροφικές συνήθειες και την υγεία 36.608 ενηλίκων ηλικίας 40–69 ετών, που δεν είχαν διαβήτη κατά την έναρξη της μελέτης. Οι συμμετέχοντες κατέγραψαν λεπτομερώς τη διατροφή, τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής τους, με έμφαση στην κατανάλωση ροφημάτων με ζάχαρη (όπως τα αναψυκτικά τύπου cola) αλλά και ποτών με τεχνητά γλυκαντικά (γνωστά και ως “διαίτης”).
Η μεγάλη αποκάλυψη; Όσο πιο συχνά κατανάλωνε κάποιος τέτοιου είδους ποτά — είτε με ζάχαρη είτε με τεχνητά γλυκαντικά — τόσο αυξανόταν η πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Όχι μόνο η ζάχαρη, αλλά και τα ροφήματα «διαίτης» στο στόχαστρο
Είναι γνωστό πως η υπερκατανάλωση ζαχαρούχων ποτών συνδέεται με αύξηση βάρους και παχυσαρκία, έναν από τους βασικούς παράγοντες κινδύνου για τον διαβήτη τύπου 2. Αυτό που προκαλεί προβληματισμό, όμως, είναι το γεγονός ότι ακόμα και τα ποτά με μηδενικές θερμίδες, όπως τα light ή zero αναψυκτικά, αυξάνουν τον κίνδυνο, ανεξάρτητα από το βάρος του ατόμου.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι άνθρωποι που κατανάλωναν καθημερινά ποτά με τεχνητά γλυκαντικά είχαν έως και 83% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 σε σχέση με όσους τα απέφευγαν. Αυτό σημαίνει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά ενδέχεται να επηρεάζουν τον μεταβολισμό μας με τρόπους που ξεπερνούν την απλή πρόσληψη θερμίδων.
Πώς επηρεάζουν τα τεχνητά γλυκαντικά τον οργανισμό μας;
Η επιστημονική κοινότητα εστιάζει πλέον σε πιθανούς μηχανισμούς, μέσω των οποίων τα τεχνητά γλυκαντικά επηρεάζουν τον οργανισμό:
· Επηρεάζουν το εντερικό μικροβίωμα: Μπορούν να διαταράξουν τη φυσιολογική ισορροπία των βακτηρίων του πεπτικού συστήματος, επηρεάζοντας τη λειτουργία της ινσουλίνης και την απορρόφηση της γλυκόζης.
· Δημιουργούν “σύγχυση” στο σώμα: Ορισμένα γλυκαντικά μπορεί να στέλνουν παραπλανητικά σήματα στον εγκέφαλο, προκαλώντας αύξηση της όρεξης ή της αντίστασης στην ινσουλίνη.
· Δρουν διαφορετικά μεταξύ τους: Δεν έχουν όλα τα τεχνητά γλυκαντικά την ίδια επίδραση. Κάποια αποβάλλονται γρήγορα, άλλα παραμένουν περισσότερο στον οργανισμό, ενώ ορισμένα δεν απορροφώνται καθόλου.
Ο διαβήτης δεν κάνει διακρίσεις
Στην Αυστραλία, ένας στους 20 ενήλικες πάσχει από διαβήτη, κυρίως τύπου 2. Πολλοί δεν το γνωρίζουν, καθώς η νόσος συχνά εξελίσσεται «σιωπηλά». Αυτό κάνει τη νέα μελέτη ακόμα πιο σημαντική: είναι η πρώτη μακροχρόνια έρευνα τέτοιας κλίμακας που συνδέει την κατανάλωση γλυκαντικών ποτών με τον διαβήτη, σε πραγματικές συνθήκες ζωής και με αντικειμενικά στοιχεία υγείας.
Τι σημαίνει αυτό για εμάς; Χρειάζεται να σταματήσουμε εντελώς τα γλυκαντικά;
Όχι απαραίτητα, αλλά χρειάζεται μέτρο και ενημέρωση. Η ιδέα ότι τα light ποτά είναι μια ακίνδυνη καθημερινή επιλογή φαίνεται πλέον ξεπερασμένη. Το ίδιο ισχύει και για τα ποτά με φυσική ζάχαρη.
Η καλύτερη στρατηγική για την υγεία μας είναι ο περιορισμός και των δύο. Δεν χρειάζεται πανικός, αλλά χρειάζεται να επανεξετάσουμε τις επιλογές μας.
Μικρές αλλαγές που κάνουν τη διαφορά
Αν θέλετε να μειώσετε την κατανάλωση γλυκαντικών ροφημάτων χωρίς να στερηθείτε τη γεύση, δοκιμάστε:
· Ανθρακούχο νερό με λίγο λεμόνι ή αγγούρι: Φυσικά δροσιστικό χωρίς ζάχαρη ή γλυκαντικά.
· Ροφήματα με βότανα και φρούτα: Όπως τσάι μέντας με πορτοκάλι ή δροσερό ρόφημα με δυόσμο.
· Φρέσκοι χυμοί σε μικρές ποσότητες: Φυσικοί και γεμάτοι βιταμίνες — πάντα όμως με μέτρο.
· Το απλό, καθαρό νερό: Είναι τελικά η πιο ασφαλής, υγιεινή και υποτιμημένη επιλογή!
Η δημόσια υγεία χρειάζεται νέα στρατηγική
Η μελέτη ενισχύει τις φωνές που ζητούν πιο στοχευμένες πολιτικές πρόληψης: φορολόγηση των γλυκών ροφημάτων, εκστρατείες ενημέρωσης, και επαναξιολόγηση της προώθησης των “διαίτης” προϊόντων. Μέχρι στιγμής, τα περισσότερα μέτρα εστιάζουν μόνο στη ζάχαρη. Ίσως είναι ώρα να επεκταθούν και στα τεχνητά γλυκαντικά.
Δεν είναι μόνο η ζάχαρη που πρέπει να μας απασχολεί, αλλά και τα υποκατάστατά της. Τα «γλυκά ροφήματα» δεν είναι αθώα, είτε περιέχουν θερμίδες είτε όχι. Η ισορροπημένη, φυσική διατροφή είναι η πιο ασφαλής και σταθερή επιλογή για ένα υγιές μέλλον.
