Μια σιωπηλή απειλή δείχνει να επιστρέφει – κι αυτή τη φορά, στρέφεται ενάντια στα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας μας: τα παιδιά.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Μάρτιος 2025), τα κρούσματα φυματίωσης σε παιδιά κάτω των 15 ετών αυξήθηκαν σημαντικά σε χώρες της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας.
Πιο συγκεκριμένα, το ποσοστό παιδικής φυματίωσης ανήλθε στο 4,3% του συνόλου των νέων περιστατικών και των υποτροπών για το 2023, έναντι 3,9% την προηγούμενη χρονιά — μια αύξηση που μεταφράζεται σε περίπου 650 επιπλέον παιδιά με φυματίωση σε μόλις έναν χρόνο.
Οι αιτίες πίσω από αυτή την αύξηση είναι πολύπλευρες, αλλά όλες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: τη διατάραξη της κανονικότητας για χιλιάδες οικογένειες.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, πολλοί μικροί ασθενείς δεν διαγνώστηκαν εγκαίρως, είτε λόγω δυσκολιών στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, είτε εξαιτίας του αποπροσανατολισμού του συστήματος προς την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Καθώς η πανδημία υποχώρησε, παρατηρήθηκε αύξηση των κρουσμάτων φυματίωσης σε όλες τις ηλικίες — με τα παιδιά να δέχονται το πιο ύπουλο πλήγμα.
Η φυματίωση στην παιδική ηλικία δεν εμφανίζεται πάντα με ξεκάθαρα συμπτώματα, γεγονός που δυσκολεύει τη διάγνωση και καθυστερεί την έναρξη της θεραπείας. Ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες, η νόσος τείνει να εμφανίζεται σε πιο σοβαρές μορφές, όπως η κεγχροειδής φυματίωση ή η φυματιώδης μηνιγγίτιδα — καταστάσεις που μπορεί να απειλήσουν ακόμα και τη ζωή του παιδιού.
Το πρόβλημα επιδεινώνεται από γεωπολιτικούς και κοινωνικούς παράγοντες
Οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις, οι αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών και η προσφυγική κρίση εντείνουν την εξάπλωση της νόσου, ιδιαίτερα σε περιοχές με αδύναμα συστήματα υγείας. Παράλληλα, η πρόσφατη μείωση της ανθρωπιστικής βοήθειας από τις ΗΠΑ αναμένεται να έχει αντίκτυπο στον έλεγχο της φυματίωσης, κυρίως στην Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία — περιοχές όπου ήδη καταγράφονται αυξημένα ποσοστά παιδικής φυματίωσης.
Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, η προσοχή μας πρέπει να στραφεί στην πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και τη φροντίδα των παιδιών.
Κάθε παιδί που νοσεί δεν είναι απλώς μια στατιστική. Είναι μια οικογένεια που δοκιμάζεται, μια μητέρα που ανησυχεί, ένα παιδικό βλέμμα που χρειάζεται ασφάλεια, φροντίδα και θεραπεία. Ο αγώνας κατά της φυματίωσης δεν είναι μόνο επιστημονικός — είναι βαθιά ανθρώπινος.
