Σε μια εποχή, όπου η υγιεινή ζωή προβάλλεται ως επιτακτική ανάγκη, πολλοί πιστεύουν ότι όσο περισσότερο γυμνάζονται, απέχουν διατροφικά από κρέας και γαλακτοκομικά και καταναλώνουν λαχανικά, τόσο το καλύτερο για την υγεία τους. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση, όσο λογική κι αν φαίνεται με την πρώτη ματιά, μπορεί να αποδειχθεί παραπλανητική, ακόμη και επιζήμια.
Νηστεία και άσκηση: Πόσο καλό είναι το «περισσότερο»;
Η επιστήμη δείχνει πως η γήρανση συνδέεται άμεσα με τον τρόπο που το σώμα διαχειρίζεται την ενέργεια. Οι ειδικοί (Φυσίατροι, Γηρίατροι, Ενδοκρινολόγοι, Διαιτολόγοι-Διατροφολόγοι) επισημαίνουν ότι -όταν διαταράσσεται η ισορροπία στην παραγωγή και αποθήκευση της ενέργειας- προκύπτουν μεταβολικές δυσλειτουργίες, που με τη σειρά τους οδηγούν σε φθορά και επιτάχυνση του γήρατος.
Πού σταματούν τα οφέλη και πού αρχίζει η υπερβολή
Η απάντηση βρίσκεται στα κύτταρα: Τα μιτοχόνδρια – οι μικροσκοπικές «γεννήτριες ενέργειας» των κυττάρων – όταν λειτουργούν λίγο πιο αργά, παράγουν λιγότερες βλαβερές ουσίες και ενεργοποιούν εσωτερικούς μηχανισμούς αποκατάστασης. Με άλλα λόγια, το σώμα πατά το «κουμπί ανανέωσης».
Άσκηση: Χαρακτηριστικό παράδειγμα θετικού στρεσογόνου
Πρόκειται για έναν ελεγχόμενο στρεσογόνο παράγοντα που «ξυπνά» τα μιτοχόνδρια, προκαλώντας τους να γίνουν πιο ισχυρά και αποδοτικά. Το ίδιο συμβαίνει και με ουσίες όπως οι πολυφαινόλες, που υπάρχουν στα πολύχρωμα φρούτα και λαχανικά, όπως τα μούρα, τα μπρόκολα και άλλα φυτικά τρόφιμα. Αυτές οι ενώσεις προκαλούν έναν ήπιο «συναγερμό» στα κύτταρα, οδηγώντας σε ενίσχυση της άμυνάς τους, αποτέλεσμα παρόμοιο με εκείνο της νηστείας.
Η περιοδική νηστεία, η έκθεση στο κρύο ή η χρήση σάουνας λειτουργούν, επίσης, ως μικρές προκλήσεις για τον οργανισμό. Όταν εφαρμόζονται με μέτρο, ενεργοποιούν τους φυσικούς μηχανισμούς αυτοΐασης, μειώνουν τις φθορές που συνοδεύουν τη γήρανση και αυξάνουν τη συνολική ανθεκτικότητα των κυττάρων.
Το μυστικό κρύβεται στη σωστή «δοσολογία»
Για παράδειγμα, 2-3 προπονήσεις την εβδομάδα, ένας συνδυασμός περπατήματος και έντονης άσκησης, μαζί με 1-3 ημέρες νηστείας ή κατανάλωση συγκεκριμένων φυτικών τροφών, όπως τα μούρα και το μπρόκολο, μπορούν να βελτιώσουν αισθητά τη λειτουργία του οργανισμού. Αντίστοιχα, η περιστασιακή χρήση σάουνας ή η έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες ενισχύει τον μεταβολισμό.
Η υπερβολή αντιστρέφει τα οφέλη
Η καθημερινή, πολύωρη και έντονη άσκηση, η συνεχής κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων λαχανικών ή η καθημερινή νηστεία μπορεί να οδηγήσουν σε εξουθένωση του οργανισμού και δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων. Όταν τα κύτταρα καταπονούνται υπερβολικά, δεν προλαβαίνουν να ανακάμψουν , με αποτέλεσμα την επιδείνωση της συνολικής υγείας.
Το συμπέρασμα είναι απλό, αλλά καθοριστικό: στη φύση – και στην υγεία – η ισορροπία είναι το παν. Οι μικρές, ελεγχόμενες προκλήσεις στρες βοηθούν το σώμα να δυναμώσει. Η υπερβολή, ακόμη κι όταν προέρχεται από υγιεινές συνήθειες, μπορεί να οδηγήσει στο αντίθετο αποτέλεσμα.
