Σήμερα η συζήτηση για την εμμηνόπαυση και την επίδρασή της στον γυναικείο οργανισμό γίνεται περισσότερο και συχνότερα. Εξάψεις, αλλαγές στον μεταβολισμό, πόνοι στις αρθρώσεις, εναλλαγές στη διάθεση, αύξηση βάρους είναι μερικά από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Υπάρχει όμως μία ακόμη αλλαγή η οποία συζητιέται μεν, αλλά χαμηλόφωνα. Είναι η μείωση της ερωτικής διάθεσης, η κολπική ξηρότητα και η επώδυνη επαφή. Ωραία, τώρα που τα αναφέραμε, ας τα συζητήσουμε μεγαλόφωνα και αντικειμενικά.
Πώς αλλάζει η εμμηνόπαυση την ερωτική μας ζωή
Καθώς προχωράμε προς την περιεμμηνόπαυση και στη συνέχεια στην εμμηνόπαυση, το σώμα μας αλλάζει – και μαζί του αλλάζει και η σεξουαλικότητά μας. Η διακοπή της περιόδου και η απουσία άγχους για μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη μπορούν να αφαιρέσουν βάρος από την ερωτική ζωή. Ωστόσο, ορμονικές, σωματικές και ψυχικές μεταβολές μπορεί να επηρεάσουν την επιθυμία, τη διέγερση και την άνεση κατά τη σεξουαλική επαφή.
Ένας από τους «ενόχους» για την αρνητική επίδραση της εμμηνόπαυσης στην ερωτική ζωή της γυναίκας είναι η μείωση των οιστρογόνων κατά την εμμηνόπαυση, που επηρεάζει άμεσα τους ιστούς του κόλπου και του αιδοίου. Η φυσική λίπανση μειώνεται, ο βλεννογόνος γίνεται πιο λεπτός και λιγότερο ελαστικός και η διείσδυση μπορεί να συνοδεύεται από δυσφορία ή πόνο. Παράλληλα, η μείωση της τεστοστερόνης στη γυναίκα -που επίσης συνοδεύει την εμμηνόπαυση- μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλική επιθυμία και την ικανότητα επίτευξης οργασμού. Επιπλέον, η διέγερση δεν «ενεργοποιείται» με την ίδια ταχύτητα όπως πιο πριν. Η αιμάτωση των γεννητικών οργάνων είναι πιο αργή και συχνά απαιτείται περισσότερος χρόνος και περισσότερη στοχευμένη διέγερση για να φτάσουμε στο ίδιο επίπεδο ευχαρίστησης.
Δεν είναι μόνο οι ορμόνες
Πολλά ακόμη στοιχεία της καθημερινότητας της μέσης ηλικίας επηρεάζουν τη σεξουαλική ζωή: διαταραχές του ύπνου, νυχτερινές εφιδρώσεις, κόπωση, πόνος στις αρθρώσεις, άγχος, μεταπτώσεις διάθεσης, αύξηση βάρους, αλλαγές στην εικόνα σώματος. Σε αυτά προστίθενται παράγοντες σχέσεων και τρόπου ζωής όπως η κατανάλωση αλκοόλ, τα οικογενειακά βάρη, η εργασιακή πίεση και το χρόνιο στρες.Γι’ αυτό και είναι λάθος να παρουσιάζεται η εμμηνόπαυση αποκλειστικά ως ορμονικό ζήτημα. Είναι μια συνολική αλλαγή του σώματος και της ζωής.
Τι δείχνουν τα επιστημονικά δεδομένα
Μιλώντας για την εμμηνόπαυση, η σεξουαλική επιθυμία δεν μειώνεται σε όλες τις γυναίκες – ούτε στον ίδιο βαθμό. Παρ’ όλα αυτά, τα δεδομένα δείχνουν ότι η μειωμένη λίμπιντος είναι συχνό φαινόμενο.
Μια μεγάλη αυστραλιανή μελέτη σε 2.020 γυναίκες 40–65 ετών κατέγραψε αποκαλυπτικά συμπεράσματα:
• 68,8% χαμηλή σεξουαλική επιθυμία
• 47,6% δυσφορία που σχετίζεται με τη σεξουαλικότητα
• 39,7% διαταραχή χαμηλής σεξουαλικής επιθυμίας (HSDD) σε γυναίκες σε σχέση και σεξουαλικά ενεργές
Παράλληλα, δεύτερη μελέτη σε 5.468 γυναίκες 40–69 ετών έδειξε ότι περίπου μία στις δύο βιώνει μειωμένη σεξουαλική ευεξία στην περίοδο της μέσης ηλικίας, γεγονός που επιβεβαιώνει την πολυπαραγοντική φύση του ζητήματος.
Μειωμένη επιθυμία: δεν είναι πάντα πρόβλημα
Αν θέλουμε να συνεχίσουμε να μιλάμε ανοιχτά, μπορούμε να πούμε και κάτι ακόμη: η σεξουαλικότητα δεν έχει «υποχρεωτική συχνότητα». Κάποιες γυναίκες και κάποια ζευγάρια βιώνουν λιγότερο σεξ χωρίς καμία συναισθηματική ή σωματική έλλειψη. Για άλλα ζευγάρια όμως, η αλλαγή στη λίμπιντο προκαλεί ενόχληση, ανασφάλεια ή απόσταση μέσα στη σχέση. Και στις δύο περιπτώσεις, το σημαντικό είναι να υπάρχει ειλικρίνεια με τον εαυτό μας και με τον σύντροφό μας – χωρίς πίεση, χωρίς συγκρίσεις και χωρίς αίσθημα αποτυχίας.
Τι πραγματικά βοηθά στην ερωτική επαφή μετά την εμμηνόπαυση
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η σεξουαλική ζωή στην εμμηνόπαυση μπορεί να παραμείνει -ή και να γίνει- απολαυστική, αρκεί να προσαρμοστεί στις νέες ανάγκες του σώματος. Τι μπορούμε να κάνουμε εάν βρισκόμαστε σε μία τέτοια φάση; Τα παρακάτω βήματα μπορεί να βοηθήσουν ώστε να διατηρήσουμε μία υγιή ερωτική ζωή, στο βαθμό και το πλαίσιο που επιθυμούμε.
Ιατρική αξιολόγηση: Κολπική ξηρότητα, πόνος, θέματα πυελικού εδάφους, κατάθλιψη ή άγχος αντιμετωπίζονται με τη βοήθεια του γυναικολόγου. Όταν η ξηρότητα σχετίζεται με την εμμηνόπαυση, τα κολπικά οιστρογόνα και τα λιπαντικά είναι δύο επιλογές που μπορούμε να συζητήσουμε με τον γιατρό μας.
Ανοιχτή επικοινωνία: Συζητάμε με τον γιατρό μας και με τον σύντροφό μας χωρίς ντροπή και χωρίς προσποίηση.
Βελτίωση της καθημερινότητας: Κίνηση, υγιές βάρος, έλεγχος αλκοόλ, διαχείριση άγχους, ποιοτικός ύπνος και προληπτικοί έλεγχοι, όλα τους ενισχύουν τη σεξουαλική ευεξία.
Μια νέα εποχή στη σεξουαλικότητα
Η σεξουαλική ζωή στην εμμηνόπαυση δεν «τελειώνει». Αλλάζει. Και η αλλαγή μπορεί να είναι απελευθερωτική όταν τη δούμε χωρίς στερεότυπα. Με την ηλικία έρχεται μεγαλύτερη αυτογνωσία, ξέρουμε καλύτερα τι μας αρέσει και νιώθουμε πιο έτοιμες να το διεκδικήσουμε. Το ζητούμενο δεν είναι να «επιστρέψουμε» στο σώμα ή τη λίμπιντο των 30 μας ετών, αλλά να χτίσουμε μια σεξουαλικότητα που ανταποκρίνεται στη ζωή που έχουμε σήμερα: συνειδητή, ουσιαστική, τρυφερή, ειλικρινής και σε αρμονία με τον εαυτό και τη σχέση μας. Ακούγεται εξιδανικευμένο; Μπορεί να είναι, σίγουρα όμως αξίζει να πιστέψουμε ότι μπορούμε να το επιδιώξουμε.
