Η σχέση προδιαβήτη και παχυσαρκίας είναι στενή και αμφίδρομη – σχεδόν σαν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Παρά το γεγονός ότι ο προδιαβήτης δεν συνοδεύεται από συμπτώματα, η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και παρέμβασης είναι τεράστια, καθώς καθορίζει την υγεία μας για τις επόμενες δεκαετίες.
Νεότερα ανησυχητικά δεδομένα
Όπως εξηγεί ο κ. Αντώνιος Λέπουρας, MD, Ειδικός Παθολόγος – Διαβητολόγος και Διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου του Metropolitan General:
«Ο προδιαβήτης αυξάνει όχι μόνο τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, αλλά και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο – δηλαδή εμφράγματα, εγκεφαλικά, ακόμη και αιφνίδιο θάνατο. Εμμέσως, ανοίγει τον δρόμο για τις μακροχρόνιες και συχνά δραματικές επιπλοκές του διαβήτη, όπως νεφρική ανεπάρκεια, απώλεια όρασης, νευροπάθεια και ακρωτηριασμούς».
Σύμφωνα με δεδομένα του CDC (Centers for Disease Control and Prevention), σχεδόν ένας στους πέντε εφήβους (12-18 ετών) και ένας στους τέσσερις νεαρούς ενήλικες (19-34 ετών) στις ΗΠΑ ζουν με προδιαβήτη. Ο επιπολασμός αυξάνεται ραγδαία: το 2020, το 38% των ενηλίκων είχε προδιαβήτη, ενώ μέχρι το 2030 αναμένεται να φτάσει στο 50-63% του πληθυσμού.
Γιατί πρέπει να ανησυχούμε
Ο προδιαβήτης δεν είναι απλώς ένας «προάγγελος» διαβήτη: είναι από μόνος του παράγοντας κινδύνου. Οι βλάβες στα αγγεία και η αθηροσκλήρωση ξεκινούν ήδη σε αυτό το στάδιο.
Μελέτες δείχνουν ότι ο προδιαβήτης διπλασιάζει ή και τετραπλασιάζει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων, ακόμη και πριν από την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. Μια μετα-ανάλυση 129 μελετών κατέδειξε ότι αυξάνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου κατά 16% και τη θνησιμότητα από κάθε αιτία κατά 13%.
Προδιαβήτης και έμφραγμα
Εντυπωσιακά δεδομένα από τη βάση National Inpatient Sample των ΗΠΑ, που αφορούν σχεδόν 1,8 εκατομμύρια ασθενείς με έμφραγμα, έδειξαν ότι ο προδιαβήτης αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου: αυξάνει την πιθανότητα εμφράγματος κατά 25%, ακόμα και όταν αποκλειστούν οι ασθενείς με αδιάγνωστο διαβήτη.
Πώς γίνεται η διάγνωση
Η διάγνωση πρέπει να γίνεται με εργαστηριακές εξετάσεις και όχι με μετρήσεις στο σπίτι.
Υπάρχουν δύο τύποι προδιαβήτη:
· IFG: αυξημένο σάκχαρο νηστείας (100-125 mg/dl)
· IGT: αυξημένο σάκχαρο 2 ώρες μετά από καμπύλη γλυκόζης (140-199 mg/dl)
Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) μπορεί να δώσει ένδειξη, αλλά δεν συνιστάται ως μοναδικό διαγνωστικό εργαλείο στην Ευρώπη. Η πιθανότητα να εξελιχθεί ο προδιαβήτης σε διαβήτη πενταπλασιάζεται όταν υπάρχει μία διαταραχή και δωδεκαπλασιάζεται όταν συνυπάρχουν και οι δύο!
Παχυσαρκία, καθιστική ζωή και προδιαβήτης
Περισσότερο από το 90% των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 έχουν υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία.
Η απώλεια 10% του σωματικού βάρους μπορεί να αναστρέψει τον προδιαβήτη ή ακόμη και τον πρώιμο διαβήτη σε ποσοστό που ξεπερνά το 60%. Ωστόσο, η μακροχρόνια διατήρηση αυτής της απώλειας βάρους είναι δύσκολη. Μελέτες (DPP και DPPO) έδειξαν ότι αλλαγές στον τρόπο ζωής –διατροφή και άσκηση– μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κατά 58%, αλλά λιγότεροι από τους μισούς ασθενείς εφαρμόζουν συστηματικά αυτές τις αλλαγές.
Νέες θεραπείες: Μια ελπίδα για την παχυσαρκία
Τα νέα ινκρετινικά ανάλογα (όπως η σεμαγλουτίδη, η λιραγλουτίδη και η τιρζεπατίδη) αποτελούν επανάσταση στη θεραπεία της παχυσαρκίας. Δεν περιορίζονται μόνο στην απώλεια βάρους, αλλά βελτιώνουν την καρδιαγγειακή και νεφρική υγεία, μειώνουν την άπνοια ύπνου και συμβάλλουν στην πρόληψη του διαβήτη.
Διατροφή, άσκηση και πρόληψη
Η πρόληψη είναι εφικτή και αποτελεσματική:
· Απώλεια βάρους 10% με ισορροπημένη διατροφή
· 210 λεπτά άσκησης εβδομαδιαίως (30 λεπτά την ημέρα)
· Ετήσιος εξατομικευμένος προληπτικός έλεγχος
· Ενημέρωση και εκπαίδευση ασθενών για την κατανόηση του κινδύνου και την ανάγκη υιοθέτησης αλλαγών στον τρόπο ζωής
«Η έγκαιρη διάγνωση και η συστηματική παρέμβαση μπορούν να αποτρέψουν τις επιπλοκές και να βελτιώσουν δραματικά την ποιότητα ζωής», τονίζει ο κ. Λέπουρας.
