Τα κονδυλώματα, γνωστά και ως «μυρμηγκιές των γεννητικών οργάνων», αποτελούν μία από τις πιο συχνές σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις παγκοσμίως. Προκαλούνται από τον ιό HPV (Human Papillomavirus – Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων), ο οποίος έχει πάνω από 200 διαφορετικούς τύπους, με περίπου 40 να μεταδίδονται μέσω σεξουαλικής επαφής.
Σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, πάνω από το 80% των σεξουαλικά ενεργών ανθρώπων θα έρθουν κάποια στιγμή σε επαφή με τον HPV, όμως μόνο ένα ποσοστό (περίπου 25%) θα εμφανίσει κλινικά ορατές βλάβες, δηλαδή κονδυλώματα. Οι υπόλοιποι μπορεί να παραμείνουν ασυμπτωματικοί φορείς ή να αποβάλουν τον ιό μέσα σε 1-2 χρόνια χάρη στο ανοσοποιητικό τους σύστημα.
«Αν και πολλές φορές περνούν απαρατήρητα, τα κονδυλώματα δεν είναι μόνο ένα αισθητικό πρόβλημα. Συνδέονται με ιατρικούς κινδύνους, καθώς ορισμένα στελέχη του HPV σχετίζονται με καρκινογενέσεις, όπως του τραχήλου της μήτρας», εξηγεί ο κ. Κωνσταντίνος Μηλεούνης, Διευθυντής Δερματολόγος στο Metropolitan Hospital.
Μετάδοση: Πώς κολλάμε τον ιό;
Η μόλυνση γίνεται σχεδόν αποκλειστικά μέσω σεξουαλικής επαφής (κολπικής, πρωκτικής ή στοματικής). Ένα άτομο μπορεί να είναι φορέας χωρίς να εμφανίζει βλάβες, αλλά να μεταδίδει τον ιό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό σύστημα τον εξουδετερώνει μέσα σε δύο χρόνια, κάτι που συμβαίνει στο 50% των περιπτώσεων.
Διάγνωση: Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε;
Τα κονδυλώματα εμφανίζονται συνήθως ως μικρά σπυράκια ή «κουνουπιδάκια» στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Η διάγνωση γίνεται, κυρίως, με κλινική εξέταση, καθώς δεν υπάρχει εξέταση αίματος που να αποκαλύπτει την παρουσία του ιού.
Για επιβεβαίωση, μπορεί να γίνει:
· Βιοψία: λήψη μικρού δείγματος ιστού.
· PCR (αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης): τεχνική που ανιχνεύει το DNA του ιού και αποκαλύπτει ποιο στέλεχος ευθύνεται.
Η γνώση του στελέχους είναι σημαντική, καθώς ορισμένα (όπως τα HPV 16 και 18) είναι υψηλού κινδύνου και σχετίζονται με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, αλλά και πιο σπάνια με καρκίνο του πρωκτού ή του πέους.
Θεραπεία: Πώς αντιμετωπίζονται τα κονδυλώματα
Η θεραπεία στοχεύει στην καταστροφή των ορατών βλαβών, χωρίς ωστόσο να εξαλείφει πλήρως τον ιό. Οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι είναι:
· Κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο
· Laser ή διαθερμοπηξία (καυτηριασμός των βλαβών)
Συμπληρωματικά, μπορεί να εφαρμοστεί τοπική ανοσοδιεγερτική θεραπεία, που ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και μειώνει την πιθανότητα υποτροπών και ασυμπτωματικής μετάδοσης.
Πρόληψη: Η καλύτερη άμυνα είναι η γνώση
Η πρόληψη αποτελεί το σημαντικότερο «όπλο» απέναντι στον HPV:
· Χρήση προφυλακτικού: μειώνει τη μετάδοση, αλλά όχι πλήρως (περίπου 80% προστασία), καθώς δεν καλύπτει όλη την περιοχή.
· Εμβολιασμός: Ο εμβολιασμός κατά του HPV συνιστάται σε κορίτσια και αγόρια ηλικίας 9-18 ετών, ιδανικά πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών. Προστατεύει από τα συχνότερα στελέχη που προκαλούν καρκίνο και κονδυλώματα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τονίζει ότι η έγκαιρη εμβολιαστική κάλυψη μπορεί να μειώσει δραστικά τα περιστατικά καρκίνου τραχήλου μήτρας σε βάθος δεκαετιών.
· Σταθερός ερωτικός σύντροφος και τακτικός γυναικολογικός έλεγχος: μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα έκθεσης στον ιό.
Τα κονδυλώματα δεν είναι λόγος πανικού, αλλά χρειάζονται υπευθυνότητα. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία μειώνουν την εξάπλωση, ενώ η πρόληψη μέσω εμβολιασμού και τακτικού ελέγχου προσφέρει ουσιαστική προστασία.
«Η ενημέρωση και η πρόληψη είναι τα πιο ισχυρά μας όπλα απέναντι στον HPV. Με τον εμβολιασμό και τον τακτικό έλεγχο μπορούμε να προστατεύσουμε τη σεξουαλική μας υγεία και να προλάβουμε σοβαρές επιπλοκές στο μέλλον», καταλήγει ο κ. Μηλεούνης.
