Έρευνα δείχνει ότι οι περισσότεροι, μεγαλώνοντας μειώνουν την επαφή με τον πατέρα τους. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Είναι πολύ πιθανό να έχουμε όλοι στην παρέα μας κάποιον που έχει αποξενωθεί από τους γονείς του – από τον έναν ή και από τους δύο. Και όχι, δεν είναι ένα καινούργιο trend που μπορεί να συνδέεται με την… εγγύτητα και την κλεισούρα που ζήσαμε στην πανδημία. Η αποξένωση αυτή είναι πιο συνηθισμένη απ’ όσο θα πίστευε κανείς. Ωστόσο, όταν εξετάζουμε πιο προσεκτικά ποιος γονέας αποκόπτεται συχνότερα, παρατηρούνται ξεκάθαρα μοτίβα. Έρευνα του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο στις ΗΠΑ δείχνει ότι τα ενήλικα παιδιά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να είναι αποξενωμένα από τον πατέρα παρά από τη μητέρα, με ορισμένες μελέτες να αναφέρουν ότι θύματα κακοποίησης είναι έως και τέσσερις φορές πιθανότερο να διακόψουν επαφή με τον πατέρα.
Δυσλειτουργία της οικογένειας: οι έμφυλοι ρόλοι και πώς την επηρεάζουν
Σε περιπτώσεις κακοποιητικής συμπεριφοράς ή εξουσιαστικού ελέγχου, η πατρική φιγούρα συχνά εμφανίζεται ως η πηγή κατάχρησης εξουσίας, ιδιαίτερα σε πατριαρχικά ή αυταρχικά οικογενειακά περιβάλλοντα.Αυτό δεν σημαίνει ότι οι μητέρες δεν μπορεί να είναι καταπιεστικές ή συναισθηματικά παραβιαστικές. Ωστόσο οι κοινωνικές νόρμες τείνουν να εξιδανικεύουν τις μητέρες ως φυσικές φροντίστριες και φορείς συναισθηματικής ασφάλειας, με αποτέλεσμα η επιβλαβής συμπεριφορά τους να εντοπίζεται λιγότερο εύκολα ή να συγχωρείται ευκολότερα. Πολλοί ενήλικες νιώθουν ενοχή ή υποχρέωση να διατηρήσουν σχέση με τη μητέρα τους ακόμη και όταν αυτή η σχέση είναι τοξική. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις κόρες, που πολύ συχνά αναλαμβάνουν ρόλο «συναισθηματικού ρυθμιστή» και ειρηνοποιού μέσα στην οικογένεια. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ενήλικες απομακρύνονται από τις μητέρες τους.
Τα κοινωνικά στερεότυπα γύρω από τη συναισθηματική έκφραση των ανδρών
Πολλοί άνδρες μεγαλώνουν με την «οδηγία» να καταπιέζουν τα συναισθήματά τους και να μην δείχνουν συναισθηματικά ευάλωτοι. Αυτό είναι ένα μοτίβο που συχνά περνά από γενιά σε γενιά. Όταν οι πατέρες αδυνατούν ή αρνούνται να κάνουν βήματα προς τη συναισθηματική επανόρθωση, για πολλούς ενήλικες η διακοπή επαφής μοιάζει με τη μόνη επιλογή για να προστατέψουν τον εαυτό τους και την ψυχική τους υγεία.
Το κοινωνικό στίγμα και η ντροπή
Παρότι η κοινωνία πλέον μιλά πιο ανοιχτά για την αποξένωση, η διακοπή επαφής με τη μητέρα εξακολουθεί να συνοδεύεται από βαριά κοινωνική κριτική. Πολλοί διστάζουν να το κάνουν ή να το παραδεχτούν δημόσια. Αντίθετα, η αποξένωση από τον πατέρα, αν και επώδυνη, αντιμετωπίζεται συχνότερα ως κάτι «αναμενόμενο» ή δικαιολογημένο.
Υπάρχει όμως και ένα καλό νέο…
Η ίδια έρευνα δείχνει ότι, για την πλειονότητα των ενήλικων παιδιών, η αποξένωση δεν είναι μόνιμη. Το 81% των αποξενώσεων μητέρας–παιδιού και το 69% των αποξενώσεων πατέρα–παιδιού κάποια στιγμή τελειώνουν. Ωστόσο, αν κάποιος πήρε την απόφαση να διακόψει επαφή για λόγους ασφάλειας ή ψυχικής υγείας, αυτό δεν σημαίνει ότι η επιλογή ήταν λάθος. Ούτε σημαίνει ότι η επανασύνδεση είναι απαραίτητη ή υγιής σε κάθε περίπτωση.
Σε κάθε περίπτωση, η αποξένωση από την πατρική οικογένεια είναι κάτι που συμβαίνει. Όταν γνωρίζουμε ότι δεν είναι κάτι πρωτάκουστο, ότι είναι κάτι που συμβαίνει, είναι πιο εύκολο να το διαχειριστούμε. Εάν είμαστε από την πλευρά των ενήλικων παιδιών που αποξενώνονται η ανοιχτή επικοινωνία και η βοήθεια ψυχοθεραπείας, εάν χρειάζεται, μπορεί πιθανώς να γεφυρώσει το χάσμα. Εάν είμαστε από την πλευρά του γονιού που έχει αποξενωθεί από τα παιδιά του, και πάλι η συζήτηση, η αυτοκριτική και η βοήθεια ειδικού μπορεί να ανοίξουν έναν δρόμο επικοινωνίας και επανένωσης.
