«Νιώθεις δύσπνοια; Λαχανιάζεις; Σκέψου τη ΧΑΠ». Αυτό είναι το μήνυμα ενημέρωσης και έγκαιρης διάγνωσης της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας.
Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) παραμένει μία από τις πιο συχνές και υποτιμημένες χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού. Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως πάνω από 390 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με ΧΑΠ, ενώ εκατομμύρια άλλοι παραμένουν αδιάγνωστοι επειδή αποδίδουν τα συμπτώματα –όπως το λαχάνιασμα ή τον επίμονο βήχα– στο κάπνισμα ή στην ηλικία.
Με αφορμή τη σημερινή (19 Νοεμβρίου) Παγκόσμια Ημέρα ΧΑΠ, η ιατρική κοινότητα υπενθυμίζει πως η έγκαιρη διάγνωση και η πρόσβαση στη σύγχρονη θεραπεία μπορούν να αλλάξουν ριζικά την πορεία της νόσου, επιτρέποντας στους ασθενείς να ζουν με καλύτερη ποιότητα ζωής και λιγότερες παροξύνσεις.
Τι είναι η ΧΑΠ και ποια συμπτώματα πρέπει να μας ανησυχούν
Η ΧΑΠ είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των πνευμόνων, που συνήθως οφείλεται στο κάπνισμα –ενεργητικό ή παθητικό– αλλά και στην έκθεση σε επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως επαγγελματικοί ρύποι ή ατμοσφαιρική ρύπανση.
Τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
· Δύσπνοια, ιδιαίτερα κατά την άσκηση
· Χρόνιο βήχα
· Παραγωγή φλέγματος
· Συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού
Το κύριο εργαλείο διάγνωσης είναι η σπιρομέτρηση, μια απλή και ανώδυνη εξέταση που δείχνει αν οι πνεύμονες λειτουργούν φυσιολογικά.
Η ΧΑΠ στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, οι ειδικοί αναφέρουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών παραμένει αδιάγνωστο. Παράλληλα, η νόσος σχετίζεται με υψηλό οικονομικό και κοινωνικό φορτίο, καθώς οδηγεί σε συχνές νοσηλείες, μειωμένη λειτουργικότητα και απώλεια παραγωγικότητας.
Ειδικά οι γιατροί επισημαίνουν ότι η ΧΑΠ «δεν είναι μια νόσος των ηλικιωμένων», όπως συχνά πιστεύεται. Τα πρώτα σημάδια μπορεί να εμφανιστούν χρόνια πριν, ακόμη και σε άτομα 40–50 ετών, ενώ η σταδιακή επιδείνωση περνά απαρατήρητη μέχρι να χαθεί πολύτιμος χρόνος.
«Νιώθεις δύσπνοια; Λαχανιάζεις; Σκέψου τη ΧΑΠ» — Το μήνυμα ΕΠΕ
Στο πλαίσιο της σημερινής ημέρας, οι εκπρόσωποι της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, απευθύνουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα στο κοινό:
«Τα συμπτώματα δεν πρέπει να αγνοούνται. Αν λαχανιάζετε εύκολα, μην το αποδίδετε στην ηλικία ή στην κούραση. Σκεφτείτε τη ΧΑΠ και ζητήστε έλεγχο».
Ένα νέο πιλοτικό πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τη ΧΑΠ υλοποιείται ήδη από την ΕΠΕ στον Δήμο Περιστερίου και στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και φορείς πρωτοβάθμιας φροντίδας. Το πρόγραμμα στοχεύει:
· Στον εντοπισμό αδιάγνωστων περιστατικών
· Στη διεύρυνση της πρόσβασης στη σπιρομέτρηση
· Στην ενίσχυση της πρόληψης και της ενημέρωσης του πληθυσμού
Όπως υπογραμμίζουν, το πιλοτικό σχήμα αποτελεί μια σημαντική θεσμική παρέμβαση που θα επιτρέψει πιο έγκαιρη διάγνωση και καλύτερη διαχείριση της νόσου, ειδικά για άτομα υψηλού κινδύνου (καπνιστές, επαγγελματικές εκθέσεις, ηλικίες 40+).
Γιατί η πρόληψη κάνει τη διαφορά
Παρότι η ΧΑΠ είναι μία χρόνια και μη πλήρως αναστρέψιμη νόσος, η έγκαιρη αναγνώριση και η σωστή θεραπεία μπορούν να επιβραδύνουν σημαντικά την εξέλιξή της.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται εγκαίρως:
· έχουν λιγότερες παροξύνσεις,
· νοσηλεύονται σπανιότερα,
· διατηρούν υψηλότερη ποιότητα ζωής,
· παραμένουν ενεργοί στην καθημερινότητα.
Επιπλέον, η διακοπή του καπνίσματος και η σωστή αναπνευστική αποκατάσταση αποτελούν δύο από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για τη σταθεροποίηση της νόσου.
Το μήνυμα της φετινής ημέρας
Η Παγκόσμια Ημέρα ΧΑΠ υπενθυμίζει ότι η ενημέρωση σώζει ζωές. Αν η δύσπνοια, το λαχάνιασμα ή ο χρόνιος βήχας έχουν γίνει μέρος της καθημερινότητάς μας, δεν πρέπει να τα υποτιμούμε.
Μία απλή σπιρομέτρηση μπορεί να δώσει απαντήσεις. Και όπως τονίζει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία: «Νιώθεις δύσπνοια; Λαχανιάζεις; Σκέψου τη ΧΑΠ».
