Δεν υπάρχουν αδιάσειστα επιστημονικά στοιχεία, αλλά το να μειώσουμε τα γλυκά κάνει καλό σε όλους.
Είναι μια προειδοποίηση που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά: δώστε σε ένα παιδί πολλά γλυκά και θα «αναπηδά στους τοίχους». Υπάρχει όμως κάποια επιστημονική απόδειξη ότι η ζάχαρη μας οδηγεί σε υπερβολική διέγερση; Όχι ακόμα, σύμφωνα με την Amanda Avery, αναπληρώτρια καθηγήτρια Διατροφής και Διαιτολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ.
Οι θεωρίες πίσω από τη σχέση ζάχαρης και συμπεριφοράς
Η καθηγήτρια Avery επισημαίνει ότι υπάρχουν θεωρίες που συνδέουν τη ζάχαρη με αλλαγές στη συμπεριφορά.
Το Σύστημα ανταμοιβής (Ντοπαμίνη): Μία θεωρία βασίζεται στον τρόπο με τον οποίο η ζάχαρη ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής του σώματος, προκαλώντας μια έκρηξη ντοπαμίνης – του νευροδιαβιβαστή της «ευεξίας». «Η αύξηση των επιπέδων ντοπαμίνης μπορεί να συνδεθεί με αλλαγές στη συμπεριφορά, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν περιόδους υπερκινητικότητας», εξηγεί η Avery.
Η αντιδραστική υπογλυκαιμία: Μια άλλη θεωρία επικεντρώνεται στο πώς η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας ζάχαρης μπορεί να προκαλέσει μια απότομη αύξηση και στη συνέχεια μια γρήγορη πτώση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Αυτό είναι γνωστό ως αντιδραστική υπογλυκαιμία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη συμπεριφορά, ορισμένες από τις οποίες θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως υπερκινητικότητα.
Η υπερκινητικότητα είναι υποκειμενική: Τι λένε τα δεδομένα;
Υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που να αποδεικνύουν αυτές τις θεωρίες. Ένας βασικός λόγος είναι ότι η υπερκινητικότητα – εκτός του κλινικού της πλαισίου ως σύμπτωμα της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ/ADHD) – είναι υποκειμενική: «Αυτό που ένας γονέας μπορεί να αποκαλεί υπερκινητικότητα, ένας άλλος μπορεί απλώς να το θεωρεί ως αυξημένη ενέργεια».
Περιορισμένοι Σύνδεσμοι: Η έρευνα μέχρι στιγμής έχει βρει μόνο περιορισμένους συνδέσμους μεταξύ της πρόσληψης ζάχαρης και της υπερκινητικής συμπεριφοράς, κυρίως σε παιδιά που έχουν ήδη διαγνωστεί με ΔΕΠΥ.
Πολλοί «Ύποπτοι»: Οι ισχυρότεροι σύνδεσμοι φαίνονται να αφορούν τα ζαχαρούχα ποτά που περιέχουν επτά ή οκτώ κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη σε μία μερίδα, τα οποία επίσης περιέχουν πρόσθετα και καφεΐνη. Αυτό καθιστά δύσκολο τον αποκλεισμό της ζάχαρης ως του μοναδικού ενόχου.
Μελέτες σε Ζώα: Ορισμένες μελέτες σε ζώα – αλλά όχι σε ανθρώπους – έχουν δείξει ότι όσα ακολουθούσαν δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη σε νεαρή ηλικία, ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν υπερκινητικότητα αργότερα.
Το συμπέρασμα: Πρέπει να μειώσουμε τη ζάχαρη;
Λοιπόν, μας κάνει η ζάχαρη υπερκινητικούς; Μέχρι στιγμής, δεν έχει αποδειχθεί. Ωστόσο, η καθηγήτρια Avery υπογραμμίζει ότι οι περισσότεροι από εμάς καταναλώνουμε περισσότερη ζάχαρη από ό,τι είναι υγιεινό και θα πρέπει να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε την πρόσληψή της, ανεξάρτητα από τη σύνδεσή της με την υπερκινητικότητα.
