Αυτή την εποχή στις αυλές και στην εξοχή κυκλοφορούν φίδια. Άκακα στην πλειοψηφία τους και απαραίτητα σε ένα υγιές οικοσύστημα, αλλά κανείς δεν θέλει να τον δαγκώσει φίδι! Τι κάνουμε όμως αν συμβεί;

Όταν ακούμε για δάγκωμα φιδιού, το μυαλό μας πάει κατευθείαν σε σκηνές από ταινίες δράσης: κάποιος δαγκώνεται, κάποιος άλλος του ρουφάει την πληγή με αυτοθυσία και η περιπέτεια συνεχίζεται. Στην πραγματική ζωή, όμως, τα πράγματα είναι πολύ πιο ασφαλή όταν ακολουθούμε τις σωστές οδηγίες.

Πρώτος κανόνας: όχι πανικός

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: στην Ελλάδα ζουν περίπου 23 είδη φιδιών, αλλά μόνο ένα από αυτά θεωρείται πραγματικά επικίνδυνο για τον άνθρωπο, η οχιά. Ακόμη κι έτσι όμως, ένα δάγκωμα, είτε δηλητηριώδες είτε όχι, δεν πρέπει να το αμελήσουμε. Μπορεί να προκαλέσει πόνο, φλεγμονή ή αλλεργική αντίδραση, ενώ η ψυχραιμία και οι σωστές πρώτες κινήσεις είναι το «κλειδί» μέχρι να φτάσουμε σε ιατρική βοήθεια.

Το ένα μεγάλο λάθος: Μην ρουφήξετε την πληγή!

Όσο κινηματογραφικό κι αν ακούγεται, το να ρουφήξουμε το δηλητήριο δεν βοηθά. Αντίθετα:

• Μπορεί να προκαλέσουμε μόλυνση.
• Δεν απομακρύνουμε το δηλητήριο αποτελεσματικά.
• Χάνουμε πολύτιμο χρόνο.
• Βάζουμε σε κίνδυνο και τον «διασώστη».

Αντίθετα, τι πρέπει να κάνουμε:

Αν εμείς ή κάποιος δίπλα μας δαγκωθεί από φίδι, ακολουθούμε τα παρακάτω βήματα:

Διατηρούμε ψυχραιμία: Το άγχος και η ταχυκαρδία επιταχύνουν τη διάδοση του δηλητηρίου. Καθίζουμε ή ξαπλώνουμε τον τραυματία, με το δαγκωμένο μέλος λίγο πιο χαμηλά από την καρδιά.
Ακινητοποιούμε το μέλος: Με έναν νάρθηκα ή με πρόχειρα μέσα (ένα ρούχο, ένα ξύλο) κρατάμε το πόδι ή το χέρι σταθερό. Όσο λιγότερη κίνηση, τόσο το καλύτερο.

Δεν πλένουμε το τραύμα: Μπορεί να φαίνεται αντιφατικό, αλλά δεν πλένουμε την πληγή γιατί το δηλητήριο που μένει μπορεί να βοηθήσει στην αναγνώριση του είδους του φιδιού (αν χρειαστεί να γίνει αντιοφικός ορός).

Αφαιρούμε κοσμήματα και σφιχτά ρούχα: Το πρήξιμο έρχεται γρήγορα. Αφαιρούμε δαχτυλίδια, ρολόγια ή παπούτσια από το τραυματισμένο μέλος.

Καλούμε άμεσα το 166 ή πηγαίνουμε στο κοντινότερο νοσοκομείο: Ακόμα κι αν δεν είμαστε σίγουροι αν πρόκειται για δηλητηριώδες φίδι, χρειάζεται ιατρική εκτίμηση. Το αντίδοτο (αντιοφικός ορός) χορηγείται μόνο από γιατρούς και μόνο όταν χρειάζεται.

Πώς θα καταλάβετε αν κρύβεται φίδι στον κήπο σας

Ένας τρόπος να αποφύγουμε το δάγκωμα του φιδιού και να μην φτάσουμε στην κατάσταση να ζητήσουμε ιατρική βοήθεια είναι να αποφύγουμε το ίδιο το φίδι! Αν δεν έχετε δει κάποιο φίδι με τα μάτια σας, αλλά έχετε την αίσθηση ότι κάτι σέρνεται στη βλάστηση, υπάρχουν ορισμένα ύποπτα σημάδια που μπορούν να σας βάλουν σε υποψίες. Ο Billy Collett, διευθυντής επιχειρήσεων στο Australian Reptile Park, και ο επαγγελματίας κυνηγός φιδιών Neil Mellon από το Snakes Away εξηγούν επισημαίνουν τα σημάδια:

Δέρμα φιδιού

Ίσως το πιο προφανές σημάδι: το παλιό δέρμα που αφήνουν τα φίδια όταν αλλάζουν. Ο Billy Collett εξηγεί ότι τα φίδια αλλάζουν δέρμα αρκετές φορές τον χρόνο – σε ορισμένα είδη, ακόμα και 10-12 φορές. Αν βρείτε δέρμα φιδιού σε σημεία όπως κοντά στο σπίτι, κάτω από θεμέλια ή σε απομονωμένες γωνιές του κήπου, είναι πολύ πιθανό να έχει περάσει – ή να παραμένει – εκεί ένα φίδι.

Περιττώματα φιδιού

Όχι ιδιαίτερα ευχάριστο, αλλά πολύ χρήσιμο σημάδι. Τα περιττώματα των φιδιών μοιάζουν με εκείνα των πουλιών, όμως μπορεί να περιέχουν οστά ή φτερά – απομεινάρια από τα θηράματά τους. Δύσκολα εντοπίζονται, αλλά αν τα δείτε, είναι ενδεικτικό στοιχείο.

Ίχνη από σύρσιμο

Τα φίδια αφήνουν χαρακτηριστικά ίχνη στο έδαφος, ειδικά σε περιοχές με μαλακό χώμα ή υγρή βλάστηση. Αν παρατηρήσετε πεπλατυσμένα φυτά ή “μονοπάτια” ανάμεσα στα χόρτα, ίσως πρόκειται για πέρασμα φιδιού.

Ο σκύλος σας αντιδρά έντονα σε ένα σημείο

Τα σκυλιά έχουν την ικανότητα να μυρίζουν και να αντιλαμβάνονται την παρουσία φιδιών. Αν δείτε τον σκύλο σας να γαβγίζει επίμονα ή να μυρίζει έντονα σε ένα συγκεκριμένο σημείο του κήπου, μην το αγνοήσετε. Μπορεί να πρόκειται για απλό βάτραχο ή σαύρα, αλλά και για κάτι πιο σοβαρό. Αν υπάρχει υποψία για φίδι, κρατήστε το κατοικίδιό σας μακριά και καλέστε ειδικό.