Πρόσφατο τραγικό περιστατικό του θανάτου μιας 5χρονης μαθήτριας από την Ευκαρπία Θεσσαλονίκης, λόγω διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής λοίμωξης (iGAS), έχει προκαλέσει βαθιά ανησυχία στην κοινωνία και κινητοποίησε τις υγειονομικές αρχές. Ο ΕΟΔΥ προχώρησε άμεσα σε ελέγχους στο 3ο Νηπιαγωγείο Ευκαρπίας, όπου φοιτούσε το κορίτσι, ενώ η επιστημονική κοινότητα υπενθυμίζει στους γονείς πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων του στρεπτόκοκκου ομάδας Α (GAS), ειδικά στα παιδιά σχολικής ηλικίας.
Τι είναι ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α (GAS)
Ο Streptococcus pyogenes, γνωστός ως στρεπτόκοκκος ομάδας Α, είναι ένα κοινό βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει από ήπιες έως πολύ σοβαρές λοιμώξεις. Συνήθως, ευθύνεται για φαρυγγίτιδες (πιο γνωστές ως «στρεπτοκοκκικές αμυγδαλίτιδες»), δερματικές λοιμώξεις, όπως η γλυκοειδής κηρίωση, αλλά και οστρακιά. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο GAS μπορεί να γίνει διεισδυτικός (invasive GAS ή iGAS), εισχωρώντας σε βαθύτερους ιστούς και προκαλώντας σοβαρές επιπλοκές, όπως σηψαιμία, νέκρωση ιστών ή το σύνδρομο τοξικού σοκ.
Πώς μεταδίδεται ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται μέσω:
· Των μολυσμένων σταγονιδίων από τις εκκρίσεις ασθενών
· Την επαφή με μολυσμένες δερματικές βλάβες ασθενών (τραύματα)
· Από υγιείς φορείς του βακτηρίου
Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άτομα που είναι συμπωματικά και νοσούν, παρά από υγιείς φορείς του βακτηρίου.
Ποια είναι τα συμπτώματα στα παιδιά
Τα παιδιά σχολικής ηλικίας προσβάλλονται συχνότερα από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α, κυρίως μέσω σταγονιδίων ή άμεσης επαφής με μολυσμένα αντικείμενα. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Πονόλαιμο με ή χωρίς πυρετό
Κόκκινες, πρησμένες αμυγδαλές, συχνά με πύον
Διόγκωση τραχηλικών λεμφαδένων
Πονοκέφαλο και κοιλιακό άλγος
Εξάνθημα (όπως στην οστρακιά)
Καταβολή και κακουχία
Στην περίπτωση της διεισδυτικής λοίμωξης, τα συμπτώματα είναι πιο έντονα και ταχέως εξελισσόμενα:
Υψηλός πυρετός
Ταχύπνοια ή δύσπνοια
Έντονος πόνος σε μέλος ή στο στήθος
Μώλωπες ή εξανθήματα που δεν υποχωρούν
Απώλεια επαφής με το περιβάλλον, λήθαργος
Πότε είναι επικίνδυνος ο στρεπτόκοκκος;
Η πλειοψηφία των στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων είναι αυτοπεριοριζόμενες ή αντιμετωπίζονται εύκολα με αντιβιοτικά. Ωστόσο, σε μικρό ποσοστό, ιδίως σε περιπτώσεις όπου το παιδί έχει προηγηθεί από ιογενή λοίμωξη (π.χ. γρίπη ή RSV), ο GAS μπορεί να μετατραπεί σε iGAS, προκαλώντας σοβαρές και ταχέως εξελισσόμενες καταστάσεις.
Τα παιδιά κάτω των 10 ετών φαίνεται να είναι πιο ευάλωτα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, που καταγράφει αύξηση των περιστατικών iGAS, με 10 θανάτους παιδιών μόνο το τελευταίο έτος.
Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς
Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται εύκολα, επομένως η πρόληψη και η άμεση παρέμβαση είναι το «κλειδί» για την αποφυγή επιπλοκών:
Μην παραμελείτε τα συμπτώματα: Ένας επίμονος πονόλαιμος ή υψηλός πυρετός χρειάζονται ιατρική αξιολόγηση. Μη βασίζεστε μόνο σε παυσίπονα.
Ακολουθήστε πιστά την αγωγή: Αν δοθεί αντιβίωση, πρέπει να ολοκληρωθεί η θεραπεία, ακόμη και αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν νωρίς.
Διδάξτε στα παιδιά κανόνες υγιεινής: Κάλυψη του στόματος με τον αγκώνα στο βήχα, συχνό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή επαφής με άλλα άρρωστα παιδιά.
Αναζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια αν δείτε σοβαρά ή ασυνήθιστα συμπτώματα, όπως υπνηλία, δυσκολία στην αναπνοή ή έντονο πόνο.
Γιατί δεν είναι χρήσιμο να κλείσουν τα σχολεία;
Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, ο στρεπτόκοκκος δε μεταδίδεται από επιφάνειες και δεν ευδοκιμεί εκτός ανθρώπινου οργανισμού. Άρα, το κλείσιμο των σχολείων μεμονωμένα ή προληπτικά δεν έχει καμία επιστημονική βάση. «Κατανοητό είναι οι δήμοι και οι γονείς να θέλουν να κάνουν κάτι για να προστατεύσουν τα παιδιά τους, με αυτό, όμως, δεν τα προστατεύουν. Παράκληση: Να σταματήσουν να κλείνουν τα σχολεία και να σταματήσουν τις απολυμάνσεις», τόνισε ο κ. Χατζηχριστοδούλου, σε δηλώσεις του στην ΕΡΤ. Όπως επεσήμανε ο ίδιος, αν υπάρχει κρούσμα σε μία τάξη, το παιδί πρέπει να παραμείνει στο σπίτι, τουλάχιστον 24 ώρες αφού πάρει αντιβίωση, για να σταματήσει να μεταδίδει και μετά να πάει στο σχολείο. Στο σχολείο, πρέπει να τηρούνται πάντα μέτρα ενισχυμένης ατομικής υγιεινής, όπως το καλό πλύσιμο των χεριών, να αποφεύγουν τα παιδιά να μοιράζονται αντικείμενα και να εφαρμόζεται σχολαστική καθαριότητα.
Ένας ιός δεν είναι πάντα «απλό κρυολόγημα»
Η τραγωδία της 5χρονης έρχεται να υπενθυμίσει ότι οι λοιμώξεις της παιδικής ηλικίας, όσο συχνές κι αν είναι, δεν πρέπει ποτέ να υποτιμούνται. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή πληροφόρηση μπορούν να σώσουν ζωές. Οι υγειονομικές αρχές εντείνουν την επιτήρηση στα σχολεία και προχωρούν σε ενημερωτικές δράσεις για γονείς και εκπαιδευτικούς, με στόχο την προστασία των παιδιών. Οι γονείς, από την πλευρά τους, καλούνται να είναι σε εγρήγορση, όχι πανικόβλητοι, αλλά καλά ενημερωμένοι.
