Το σελήνιο είναι ένα χημικό στοιχείο με το σύμβολο Se και ατομικό αριθμό 34. Ανήκει στην ομάδα των αμετάλλων. Έχει ιδιότητες που το καθιστούν σημαντικό τόσο στη βιολογία όσο και στη βιομηχανία.
Το σελήνιο είναι απαραίτητο ιχνοστοιχείο για τον ανθρώπινο οργανισμό:
Βοηθά στην προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες (αντιοξειδωτικό).
Συμμετέχει στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
Υπάρχει σε ένζυμα όπως η γλουταθειόνη υπεροξειδάση.
Η έλλειψή του μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο ανοσοποιητικό, την καρδιά και τον θυρεοειδή. Σε μεγάλες δόσεις, όμως, το σελήνιο είναι τοξικό.
Σελήνιο και αδυνάτισμα – Πώς συνδέονται αυτά τα δύο;
Η σχέση μεταξύ σεληνίου και αδυνατίσματος δεν είναι άμεση, αλλά υπάρχει σύνδεση μέσω του ρόλου που παίζει το σελήνιο στον μεταβολισμό και τη λειτουργία του θυρεοειδούς, ο οποίος ρυθμίζει το ρυθμό καύσης θερμίδων στο σώμα.
Θυρεοειδής και μεταβολισμός
Το σελήνιο είναι απαραίτητο για τη σύνθεση και ενεργοποίηση των θυρεοειδικών ορμονών (π.χ. Τ3 και Τ4). Ένας υγιής θυρεοειδής διατηρεί τον μεταβολισμό σε φυσιολογικά επίπεδα. H έλλειψη σεληνίου μπορεί να προκαλέσει υποθυρεοειδισμό, ο οποίος επιβραδύνει τον μεταβολισμό, προκαλώντας κόπωση, αύξηση βάρους και δυσκολία στην απώλεια κιλών.
Αντιοξειδωτική δράση
Το σελήνιο βοηθά στην προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες, που σχετίζεται με φλεγμονές και παχυσαρκία.
Επιρροή στην όρεξη και ενέργεια
Διάφορες ορμονικές διαταραχές λόγω έλλειψης σεληνίου μπορεί να επηρεάσουν την όρεξη, την ψυχική κατάσταση και τα επίπεδα ενέργειας, δυσχεραίνοντας τη διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής.
Το σελήνιο δεν καίει λίπος από μόνο του, αλλά:
· Υποστηρίζει τον μεταβολισμό μέσω του θυρεοειδούς
· Βελτιώνει την ενεργειακή λειτουργία του σώματος
· Συμβάλλει σε ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την απώλεια βάρους
Ακολουθεί η λίστα με τις πιο πλούσιες τροφές σε σελήνιο
Ξηροί καρποί & σπόροι
Καρύδια Βραζιλίας (Brazil nuts) – Η πιο πλούσια φυσική πηγή!
Μόνο 1-2 καρύδια καλύπτουν ή υπερβαίνουν τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη (55 mcg).
Ψάρια & Θαλασσινά
Τόνος (κονσέρβα ή φρέσκος)
Σαρδέλες
Σολομός
Γαρίδες
Χτένια (scallops)
Καλαμάρι
Κρέας & πουλερικά
Κοτόπουλο (κυρίως στήθος)
Γαλοπούλα
Χοιρινό
Βόειο κρέας
Συκώτι (κυρίως μοσχαρίσιο και κοτόπουλου)
Γαλακτοκομικά & αυγά
Αυγά (κυρίως ο κρόκος)
Γάλα (ιδίως αγελαδινό)
Γιαούρτι
Τυριά (σε μικρότερο βαθμό)
Δημητριακά & προϊόντα ολικής άλεσης
Καφέ ρύζι
Πλιγούρι
Ψωμί ολικής άλεσης
Ζυμαρικά ολικής άλεσης
Δημητριακά πρωινού εμπλουτισμένα με βιταμίνες & ιχνοστοιχεία
Λαχανικά (ανάλογα με το έδαφος)
Μανιτάρια
Σπανάκι
Μπρόκολο
Λάχανο
Ποια είναι η προτεινόμενη καθημερινή δοσολογία
Η προτεινόμενη ημερήσια πρόσληψη (RDA) σεληνίου εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο και την κατάσταση της υγείας. Παρακάτω είναι οι επίσημες τιμές που προτείνει το Ινστιτούτο Ιατρικής των ΗΠΑ (και υιοθετούνται ευρέως και στην Ευρώπη):
Βρέφη (0–6 μηνών) 15 mcg
Βρέφη (7–12 μηνών) 20 mcg
Παιδιά (1–3 ετών) 20 mcg
Παιδιά (4–8 ετών) 30 mcg
Παιδιά (9–13 ετών) 40 mcg
Έφηβοι & ενήλικες 55 mcg
Έγκυες γυναίκες 60 mcg
Θηλάζουσες γυναίκες 70 mcg
Το ανώτατο όριο ασφαλούς πρόσληψης είναι τα 400mcg ανά ημέρα. Πάνω από αυτό το όριο, το σελήνιο μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα (σεληνίαση), με συμπτώματα όπως:
Τριχόπτωση
Εύθραυστα νύχια
Δυσάρεστη οσμή αναπνοής
Νευρολογικές διαταραχές.
Ποιες είναι οι παρενέργειες που έχει το σελήνιο;
Το σελήνιο, ενώ είναι απαραίτητο για την υγεία σε μικρές ποσότητες, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές παρενέργειες όταν λαμβάνεται σε υπερβολικές δόσεις ή για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Αυτές είναι οι εξής:
Τριχόπτωση
Εύθραυστα ή παραμορφωμένα νύχια
Εξανθήματα ή ερεθισμός δέρματος
Άσχημη αναπνοή
Γαστρεντερικές διαταραχές (ναυτία, διάρροια)
Αίσθημα κόπωσης ή ευερεθιστότητα
Νευρολογικά συμπτώματα (μούδιασμα, τρέμουλο, απώλεια συντονισμού)
Ηπατική ή νεφρική βλάβη
Αρρυθμίες καρδιάς
Πτώση της αρτηριακής πίεσης
