Ο Antonio León, Περουβιανός που ζει στη Γαλικία και κολυμβητής από τα έξι του χρόνια, ξαφνιάστηκε όταν ένας Γερμανός προπονητής τον έβγαλε από το νερό για να δουλέψει «από τον κορμό». Του υποσχέθηκε ότι έτσι θα βελτιώσει το στιλ, τη δύναμη και τελικά τις επιδόσεις του. Ήταν η πρώτη του επαφή με το pilates, τη μέθοδο που δημιούργησε ο Γερμανός Joseph Hubertus Pilates, συνδυάζοντας αναπνοή και συγκέντρωση για ενδυνάμωση της σπονδυλικής στήλης με ασκήσεις χαμηλής έντασης.
Όπως ο León, που σήμερα διατηρεί δική του αλυσίδα κέντρων pilates στη Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι νιώθουν ότι μέσω του pilates βελτίωσαν τη δύναμη, την ευλυγισία, την αντοχή και τη σταθερότητά τους. Η δημοφιλία του pilates δεν είναι νέα: μέχρι και η Madonna μιλούσε για αυτό στο άλμπουμ της American Life πριν από πάνω από 20 χρόνια. Μακριά από μια απλή μόδα, έχει εξελιχθεί σε βασικό πυλώνα για φυσικοθεραπευτές, γυμναστήρια, κατασκευαστές αθλητικού εξοπλισμού και γυμναστές. Από την πανδημία και μετά, η ανάπτυξη είναι αξιοσημείωτη.
«Οι άνδρες, για παράδειγμα, προσεγγίζουν όλο και περισσότερο το pilates», παρατηρεί ο Eduardo Correa, καθηγητής στο OBS Business School και διευθυντής πρόσφατης μελέτης για την κουλτούρα της ευεξίας. Εκτιμά ότι η ζήτηση αυξάνεται κάθε χρόνο με ρυθμό άνω των δύο ψηφίων: «Το pilates είναι ιδανικό συμπλήρωμα για τα αθλητικά κέντρα».
Η επιτυχία του οφείλεται στο ότι τα μαθήματα ενδυνάμωσης πυελικού εδάφους προσελκύουν τόσο αθλητές όσο και άτομα με καθιστική ζωή ή όσους περνούν ώρες μπροστά σε υπολογιστή. Τα αποτελέσματα φαίνονται με τον χρόνο, ενισχύοντας την αφοσίωση των ασκούμενων.
Η οικονομική διάσταση του pilates
Ωστόσο, λίγες αναλύσεις εξειδικεύουν το οικονομικό του βάρος. Οι περισσότερες έρευνες για τον αθλητισμό και την ευεξία συνυπολογίζουν το pilates μαζί με άλλες πρακτικές όπως yoga ή crossfit. Σύμφωνα με την ινδική εταιρεία Future Data Stats, η παγκόσμια αγορά pilates εκτιμάται στα 176 δισεκατομμύρια δολάρια (149 δισ. ευρώ) και προβλέπεται μέση ετήσια ανάπτυξη 11,5% έως το 2032.
Φέτος, υπήρξαν αρκετές εξαγορές μεταξύ μικρών αλυσίδων κέντρων στην Ευρώπη, αλλά καμία δεν έχει πραγματικά μεγάλη οικονομική εμβέλεια. Στην Ισπανία, λειτουργούν πάνω από 600 επιχειρήσεις με το pilates στην επωνυμία τους – κυρίως μικρά στούντιο γειτονιάς, ακαδημίες fitness, κλινικές ή προσωπικοί προπονητές. Επιπλέον, πολλά γυμναστήρια προσφέρουν μαθήματα pilates λόγω της αυξανόμενης ζήτησης.
Υπάρχουν επίσης λίγοι κατασκευαστές εξοπλισμού (όπως reformer, tower, cadillac, καρέκλα, βαρέλι και άλλα αξεσουάρ), όμως οι πιο γνωστές εταιρείες βρίσκονται στις ΗΠΑ (π.χ. Balance Body ή Gratz), με τιμές που ξεκινούν από τα 4.500 δολάρια (3.800 ευρώ) για ένα βασικό reformer και φτάνουν πάνω από 11.000 δολάρια για εξελιγμένα μηχανήματα.
Η Ángeles Cancio, της εταιρείας Elina Pilates στη Ναβάρα, εξηγεί ότι αρχικά ο Joseph Pilates σχεδίασε το λεγόμενο «κλασικό pilates» με συγκεκριμένες μηχανές κι ασκήσεις, αλλά σήμερα η κατηγορία έχει εξελιχθεί με μεγαλύτερα όργανα και περισσότερες λειτουργίες για αποκατάσταση. Η μισή παραγωγή τους εξάγεται σε ώριμες αγορές όπου οι πελάτες συχνά αγοράζουν πτυσσόμενα όργανα για το σπίτι – κάτι ασυνήθιστο στην Ισπανία.
Παράλληλα σημειώνει την έξαρση προϊόντων-μαϊμού σε ψηφιακά σουπερμάρκετ που κοστίζουν ως και 10 φορές λιγότερο: «Κάθε εταιρεία προστατεύει τα σχέδιά της όπως μπορεί. Οι δικές μας μηχανές έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής – πριν τα επτά χρόνια χρειάζονται ελάχιστη συντήρηση πέρα από φθαρτά μέρη», τονίζει.
Pilates μετά την πανδημία & εκπαίδευση ειδικών
«Μετά την covid η ζήτηση αυξήθηκε πολύ», εκτιμά ο επιχειρηματίας Antonio León, με κέντρα σε τρεις πόλεις της Γαλικίας. Είτε πρόκειται για κλασικό είτε για σύγχρονο pilates –εκτός των μαθημάτων εδάφους όπου απαιτείται μόνο στρώμα– «η μεγαλύτερη επένδυση για μια επιχείρηση είναι στα μηχανήματα. Ένας εξοπλισμός των 10.000 ευρώ πιθανότατα έχει αναπτυχθεί στις ΗΠΑ με πατέντα κι εξειδικευμένη μηχανική πίσω του. Υπάρχουν όμως και κινέζικα μηχανήματα στα 700 ευρώ. Το συγκρίνω με τα αυτοκίνητα: υπάρχει μεγάλη γκάμα τιμών και ποιότητας».
Ένας ακόμη πυλώνας του χώρου είναι η εκπαίδευση. Οι ειδικοί επισημαίνουν πως το σημαντικότερο είναι οι καλοί εκπαιδευτές· ωστόσο οποιοσδήποτε μπορεί να διδάξει pilates χωρίς συγκεκριμένο πτυχίο ή επίσημη πιστοποίηση παρακολούθησης μαθημάτων. Έτσι, σύμφωνα με τις αρχές του ιδρυτή, «ο καθένας ερμηνεύει κατά βούληση – πολλές φορές οι πληροφορίες αλλοιώνονται σαν στο χαλασμένο τηλέφωνο», αναφέρει ο León.
Η φυσικοθεραπεύτρια Judith Sánchez, από τον ισπανικό σύλλογο Aefep, τονίζει επίσης το μεγάλο εύρος διδακτικών προσεγγίσεων: «Το pilates είχε ελάχιστη επιστημονική τεκμηρίωση πέραν των οδηγιών του ιδρυτή που πέθανε τη δεκαετία του ’60». Η μέθοδός του βασιζόταν στην ενδυνάμωση της βαθιάς σταθεροποιητικής μυϊκής ομάδας· στη συνέχεια εξελίχθηκε θεραπευτικά κι έτσι δημιουργήθηκαν τα πρώτα μαθήματα για φυσικοθεραπευτές.
«Δεν υπάρχει επίσημη ή αναγνωρισμένη εκπαίδευση pilates ούτε προβλέπω να υπάρξει», συνεχίζει η Sánchez. «Από εκεί κι έπειτα εμείς ως φυσικοθεραπευτές διδάσκουμε θεραπευτική άσκηση – ανατομία, βιομηχανική, παθολογία… αυτά δεν διδάσκονται σε ένα απλό μάθημα pilates». Παραδέχεται πάντως ότι το pilates έκανε γνωστό το επάγγελμά τους: «Μετά την πανδημία υπήρξε έκρηξη ζήτησης· πλέον όλοι προσλαμβάνουν κάποιον ειδικό».
Ο Bruno Oliveira, φυσικοθεραπευτής εξειδικευμένος στην αποκατάσταση στη Hyperice, ανήκει σε αυτή τη νέα γενιά επαγγελματιών: «Για άτομα με τραυματισμούς το pilates είναι θεμελιώδες γιατί ενδυναμώνει τον πυρήνα του σώματος. Τα οφέλη είναι πολλαπλά: βελτίωση στάσης σώματος, ευθυγράμμισης· χρησιμοποιείται για πρόληψη τραυματισμών σε άτομα με καθιστική ζωή…». Στον κλάδο του θεωρεί το pilates κομβικό: «Παλαιότερα για πόνο στη μέση γινόταν μασάζ· σήμερα δουλεύουμε ευλυγισία πίσω μυϊκής αλυσίδας, πυελικό έδαφος, μέσο γλουτιαίο…».
Ανάλογη αλλαγή βλέπουν κι επιχειρηματίες που αναζητούν μεγαλύτερη ανταμοιβή από τον χώρο: Η Laura de Toro, πρώην γυμνάστρια που πλέον έχει franchise της μάρκας Nexes Pilates δηλώνει: «Έχω ήδη υπογράψει 20 νέες συνεργασίες. Το προφίλ αλλάζει – όλο και περισσότεροι νέοι ψάχνουν προκλητικά μαθήματα, άψογα κέντρα και υψηλό επίπεδο κινήτρων. Το pilates πλέον ξεπερνά τα στενά του όρια».
Με πληροφορίες από EL PAÍS
