Έως και 8 άνθρωποι μπορεί να σωθούν από έναν δωρητή οργάνων, ωστόσο είναι πολύ πιο πιθανό στατιστικά να βρεθούμε εμείς ή κάποιος αγαπημένος μας στην κατάσταση να χρειαζόμαστε μεταμόσχευση οργάνου για να σωθεί η ζωή μας.

Ένα πολύ σημαντικό ρεκόρ καταγράφηκε το 2024 στη χώρα μας και όλα δείχνουν ότι το 2025 θα «σπάσει» και αυτό. Μιλάμε για τον αριθμό των μεταμοσχεύσεων οργάνων όπως παρουσιάστηκε σε δημοσιογράφους κατά το επιμορφωτικό πρόγραμμα Organmeetings, μια ενημερωτική δράση του Ιδρύματος Ωνάση, η οποία υλοποιείται υπό την επιστημονική αιγίδα του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και του Ωνάσειου Νοσοκομείου. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, το 2024 στη χώρα μας πραγματοποιήθηκαν 367 μεταμοσχεύσεις από αποβιώσαντες και ζώντες δότες, σημειώθηκε αύξηση άνω του 60% στους δότες οργάνων και υπερδιπλασιάστηκαν οι μεταμοσχεύσεις σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Και ήδη το 2025 όλα δείχνουν ότι βαδίζουμε προς ένα νέο ιστορικό ρεκόρ, αφού μέχρι τις 15 Απριλίου, έχουν πραγματοποιηθεί 103 μεταμοσχεύσεις.

Μήνυμα για δωρητές οργάνων από την ΗΔΙΚΑ

Μία από τις δυσκολίες που αναγνωρίζουν οι υπεύθυνοι του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων είναι η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί προκειμένου να δηλώσει κάποιος ότι δέχεται να γίνει δωρητής. Αυτό θα αλλάξει καθώς θα αποσταλεί ενημερωτικό email από την ΗΔΙΚΑ σε όλους τους πολίτες και θα υπάρχει σχετική ειδοποίηση και μέσω του my Health App, για την εγγραφή στο Εθνικό Μητρώο Δωρητών Οργάνων και Ιστών.

Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε όλοι είναι πως σχετικά με τη δωρεά οργάνων υπάρχουν πολύ αυστηρές διαδικασίες και επικαιροποιημένα κριτήρια για τη διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου, ενώ μπορεί ο καθένας από εμάς, εκτός από να δηλώσει δωρητής μπορεί επίσης να δηλώσει αρνητής και να εγγραφεί στο μητρώο αρνητών.

Ερωτήσεις και απαντήσεις για τη δωρεά οργάνων

Τι ισχύει αν δεν εγγραφώ ούτε στο Μητρώο Δωρητών ούτε στο Μητρώο Αρνητών;

Σε περίπτωση που κάποιος δεν είναι ενταγμένος στο “Μητρώο Δωρητών” ή στο “Μητρώο Αρνητών”, η απόφαση για την αφαίρεση ενός ή περισσοτέρων οργάνων και ιστών προς μεταμόσχευση λαμβάνεται με τη σύμφωνη γνώμη της οικογένειας.

Ποια η διαφορά μεταξύ «δωρητή» και «δότη» οργάνων;

«Δωρητής οργάνων» είναι ο ενήλικος πολίτης που δηλώνει εν ζωή ότι μετά τον θάνατό του θα ήθελε να βοηθήσει ασθενείς συνανθρώπους του, προσφέροντας τα όργανά του προς μεταμόσχευση.

 «Δότης οργάνων» είναι ο εκλιπών  από τον οποίο αφαιρείται τουλάχιστον ένα όργανό του προς μεταμόσχευση, ή, ο εν ζωή πολίτης που δίνει ένα όργανό ή ιστό του προς μεταμόσχευση σε συγγενή του, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία.

Μπορεί ο καθένας να γίνει δότης οργάνων και ιστών μετά θάνατον;

Όχι. Προκειμένου να εκτιμηθεί η καταλληλότητα ενός ασθενούς για να γίνει δότης, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να νοσηλεύεται διασωληνωμένος σε κάποιο νοσοκομείο της χώρας. Η αφαίρεση οργάνων από έναν δότη μπορεί να πραγματοποιηθεί μετά την διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου και εφόσον πληρούνται οι  προϋποθέσεις της δωρεάς .

Υπάρχει όριο ηλικίας ή κάποια αντένδειξη για να γίνει κάποιος δωρητής οργάνων και ιστών;

Όχι. Τα όρια ηλικίας που είχαν τεθεί παλαιότερα έχουν ξεπερασθεί από τις εξελίξεις της ιατρικής. Σημαντική είναι η βιολογική και όχι η χρονολογική ηλικία, γι’ αυτό όργανα μπορούν να δώσουν τόσο βρέφη όσο και υπερήλικες. Η ύπαρξη προβλημάτων υγείας δεν αποτελεί πάντα αντένδειξη για να γίνει κάποιος δωρητής οργάνων. Η εκτίμηση της καταλληλότητας των οργάνων και ιστών προς μεταμόσχευση πραγματοποιείται μετά την διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου και εφόσον πληρούνται οι  προϋποθέσεις της δωρεάς.

Μπορώ να γίνω δότης οργάνων εν ζωή;

Ναι. Από ζώντα δότη μπορεί να μεταμοσχευθούν νεφρό, μέρος του ήπατος, μέρος του πνεύμονα ή μέρος του λεπτού εντέρου. Επίσης,  μεταμόσχευση από ζώντα δότη γίνεται και στα αιμοποιητικά κύτταρα (μυελός των οστών). Η ζώσα δωρεά προκειμένου να πραγματοποιηθεί θα πρέπει να ακολουθεί την κείμενη νομοθεσία.

Μπορεί να μάθει ο μεταμοσχευμένος ασθενής ποιος ήταν ο δότης του;

Όχι. Η ταυτότητα του νεκρού δότη δεν αποκαλύπτεται στο λήπτη και στην οικογένειά του. Δεν αποκαλύπτεται, επίσης, η ταυτότητα του λήπτη στην οικογένεια του νεκρού δότη. Τα αρχεία ληπτών και δοτών περιέχουν «ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα» που προστατεύονται από την κείμενη νομοθεσία.

Για να λύσετε περισσότερες απορίες σας μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων.