Στα social media, η καταγραφή του ύπνου έχει γίνει πλέον τόσο συνηθισμένη όσο μια ανάρτηση yoga ή ένα υγιεινό smoothie. Στο πλαίσιο της λεγόμενης «επιδημίας κακού ύπνου» — στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 74% των ενηλίκων δηλώνει ότι κοιμάται άσχημα, ενώ έρευνες δείχνουν ότι το 5-7% επισκέπτεται τον γιατρό του για προβλήματα κόπωσης — ο οκτάωρος ύπνος έχει μετατραπεί σε πολυτέλεια που όλοι επιδιώκουμε και θέλουμε να διαφημίσουμε.
Καθώς ταξίδια και ευεξία συνδέονται στενά, δεν προκαλεί έκπληξη που η συλλογική μας επιθυμία για ποιοτικό ύπνο έχει οδηγήσει στη γέννηση μιας νέας, ραγδαία αναπτυσσόμενης κατηγορίας: το sleep tourism. Πρόκειται για ένα ανερχόμενο είδος ταξιδιού όπου η ξεκούραση αποτελεί προτεραιότητα. Παρότι τα ξενοδοχεία ανέκαθεν υποσχόντουσαν άνετο ύπνο, το sleep tourism δεν αφορά απλώς ακριβά σεντόνια και πληθώρα επιλογών μαξιλαριών· στο επίκεντρο βρίσκεται η βελτίωση του ύπνου μέσω εξατομικευμένων εμπειριών — από εβδομαδιαία retreats μέχρι ιατρικά καθοδηγούμενες διαμονές με θεραπείες και χαλαρωτικές υπηρεσίες spa.
Η τάση αυτή φαίνεται πως ήρθε για να μείνει. Σύμφωνα με έκθεση της HTF Market Intelligence για το 2024, η παγκόσμια αγορά sleep tourism ξεπερνά τα $690 δισ. και αναμένεται να αυξηθεί κατά ακόμη $400 δισ. έως το 2028.
Γιατί αυξάνεται η δημοτικότητα του sleep tourism;
Η άνθηση του sleep tourism εντάσσεται σε μια γενικότερη στροφή προς μια ολιστική προσέγγιση της υγείας. Όπως εξηγεί ο ειδικός στον ύπνο και στα όνειρα Charlie Morley, που έχει συγγράψει τέσσερα σχετικά βιβλία, «οι άνθρωποι παρακολουθούν διατροφή και φυσική κατάσταση εδώ και χρόνια, αλλά το επόμενο βήμα είναι ο ύπνος». Ο Morley έχει συνεργαστεί με ξενοδοχεία όπως το Nômade στο Τούλουμ του Μεξικού και το Kimpton Fitzroy στο Λονδίνο, δημιουργώντας προγράμματα ύπνου και ονείρων. Όπως σημειώνει, «πολλοί εκμεταλλεύονται αυτά τα ταξίδια — μακριά από δουλειά ή παιδιά — ως ευκαιρία να δώσουν προτεραιότητα στον καλό ύπνο».
Η SHA Wellness Clinic στην Ανδαλουσία της Ισπανίας ακολουθεί μια πολυεπιστημονική προσέγγιση για την αντιμετώπιση προβλημάτων ύπνου. Εκεί, ο ειδικός ιατρικής ύπνου Dr Vicente Mera σχεδιάζει το πακέτο Sleep Well για επισκέπτες που δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν ή ξυπνούν συχνά. «Διενεργούμε πλήρη αξιολόγηση για να εντοπίσουμε προβλήματα όπως ροχαλητό, νυχτερινές κινήσεις ή αναπνευστικές δυσκολίες, εξετάζοντας αεραγωγούς, καρδιά και νευρικό σύστημα», εξηγεί ο Dr Mera. Έπειτα καταρτίζεται εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας που περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, διατροφή, συμπληρώματα και θεραπείες, όπως CPAP ή φωτοθεραπεία.
Η προσέγγιση αυτή εφαρμόζεται διεθνώς: το Longueville Manor στη Jersey συνεργάστηκε με τη θεραπεύτρια ύπνου Lydia Falle για την εμπειρία Sleep Easy, ενώ το Post Ranch Inn στην Καλιφόρνια με τον γνωστό Αμερικανό ειδικό Dr Michael Breus.
Εναλλακτικές προσεγγίσεις και αρχαίες παραδόσεις
Πολλά ξενοδοχεία αντλούν έμπνευση από παραδοσιακές πρακτικές: στο Lefay Resort & Spa στη λίμνη Garda της Ιταλίας εφαρμόζονται θεραπείες παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής που εστιάζουν σε συγκεκριμένα σημεία βελονισμού, ενώ στο Santani Wellness Kandy στη Sρι Λάνκα προσφέρονται αγιουρβεδικές θεραπείες ύπνου στα πενθήμερα προγράμματά τους.
Τεχνολογία & μέλλον του sleep tourism
Παράλληλα με τη σύνδεση τεχνολογίας και διαταραχών ύπνου, παρατηρείται έντονη καινοτομία στον χώρο. Η πρόσφατη συνεργασία του Charlie Morley με το Kimpton Fitzroy οδήγησε στη δημιουργία του Room To Dream package: οι επισκέπτες βιώνουν τη lucid dreaming εμπειρία μέσω VR headset και ειδικού βοτανικού τσαγιού, ενώ την επόμενη μέρα μπορούν να στείλουν την περιγραφή του ονείρου τους σε AI artist που δημιουργεί εικαστική απεικόνιση.
Ο Morley προβλέπει ότι η τεχνολογία θα επεκτείνει τις δυνατότητες του sleep tourism τόσο στα όνειρα όσο και στην ποιότητα ύπνου: «Το gamification του ύπνου θα ενισχυθεί περαιτέρω μέσω της ταξιδιωτικής βιομηχανίας — με έξυπνα κρεβάτια που θα μετρούν την ποιότητα του ύπνου σας ώστε να βλέπετε τι λειτουργεί καλύτερα για εσάς». Σύντομα, τα ξενοδοχεία θα μπορούν να τεκμηριώνουν τις υποσχέσεις τους περί ποιοτικού ύπνου με αξιόπιστα δεδομένα. Μέχρι τότε, η αναζήτηση βαθιάς ξεκούρασης θα συνεχίσει να αποτελεί βασικό κίνητρο για πολλούς ταξιδιώτες.
Με πληροφορίες από National Geographic
