Ο Κώστας Γαβράς παραμένει ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς που αρνούνται να υποταχθούν στη λογική του αμερικανικού happy end. Με καριέρα που ξεπερνά τις έξι δεκαετίες, ο Έλληνας σκηνοθέτης, γνωστός για την κινηματογραφική απεικόνιση κοινωνικών και πολιτικών αναταραχών, μίλησε στην εφημερίδα EL PAÍS στα 92 του χρόνια για έναν κόσμο που θεωρεί πως βρίσκεται ανάμεσα στους πιο πολωμένους της σύγχρονης ιστορίας.
Όταν καλείται να ξεχωρίσει μία μόνο από τις περίπου είκοσι ταινίες του, ο Γαβράς επιλέγει το “Hanna K”, μια ταινία του παρελθόντος με επίκεντρο τη σχέση Εβραίων και Παλαιστινίων. Όπως λέει, «θα μπορούσε να βοηθήσει να κατανοήσουμε λίγο καλύτερα το παρόν».
Αντιστάθηκε πάντα στην ανάγκη να πάρει ξεκάθαρη θέση στις ταινίες του. Παρότι ο ίδιος θέλει να παρουσιάζει τον κόσμο μέσα από τον κινηματογράφο, αποφεύγει τη δημιουργία έργων «κομματικών ή δογματικών». Όπως σημειώνει: «Οι ταινίες μου είναι τέχνη, όχι διανοητικός ή πολιτικός λόγος».
Η απογοήτευση από την πολιτική αριστερά
Παραδέχεται ότι η καρδιά του «παραμένει λίγο στραμμένη προς τα αριστερά», αλλά δηλώνει απογοητευμένος. «Στη Γαλλία, όπου έχω περάσει σχεδόν όλη μου τη ζωή, η πολιτική αριστερά έχει οδηγηθεί σε μια γελοία πορεία».
Η ανησυχία του για την κοινωνία είναι έντονη: «Ζούμε σε ένα προαποκαλυπτικό σκηνικό. Η απληστία μας καταστρέφει τον πλανήτη και η ανικανότητά μας για διάλογο διαλύει τη δημοκρατία».
Ο Τραμπ ως σύμβολο της εποχής και το πάθος για το σινεμά
Δεν διστάζει να σχολιάσει αιχμηρά τον Ντόναλντ Τραμπ: «Είναι η προσωπικότητα που ορίζει καλύτερα την εποχή μας, επειδή απέδειξε ότι δεν χρειάζεται να συζητήσει με κανέναν, να συμβιβαστεί με κανέναν ή να σεβαστεί κανέναν κανόνα για να αποκτήσει όλη την εξουσία».
Η ανάγκη του για δημιουργία παραμένει αμείωτη. «Γιατί να το σταματήσω; Ο κινηματογράφος δεν είναι επάγγελμα για μένα, αλλά πάθος — επομένως δεν βλέπω λόγο να το εγκαταλείψω», δηλώνει. Αποκαλύπτει μάλιστα ότι αυτή την περίοδο γράφει για τους μήνες που καθόρισαν τη μοίρα της Ελλάδας στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
