Καθώς τα ποσοστά διαζυγίων αυξάνονται και το κόστος ζωής πιέζει όλο και περισσότερο, πολλές μονογονείς στην Κίνα αναζητούν έναν νέο τύπο συντρόφου: άλλες γυναίκες στην ίδια θέση. Στα κοινωνικά δίκτυα πληθαίνουν οι αναρτήσεις από εξαντλημένες μητέρες που ψάχνουν να μοιραστούν σπίτι και ευθύνες ανατροφής παιδιών με άλλες μαμάδες.
«Ελπίζω να βρω μια άλλη μονογονέα για να συγκατοικήσουμε, ώστε να φροντίζουμε η μία την άλλη», γράφει μια δημοφιλής ανάρτηση στην πλατφόρμα Xiaohongshu, γνωστή διεθνώς ως Rednote. «Αν τα παιδιά μας είναι σε παρόμοια ηλικία, θα ήταν ακόμα καλύτερα – θα έχουν παρέα. Όσες μεγαλώνουμε μόνες μας ξέρουμε πόσο δύσκολο είναι· συχνά δεν προλαβαίνεις ούτε να φας».
Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τη νέα αυτή τάση, ειδικοί παρατηρούν ότι το άτυπο δίκτυο στήριξης των μονογονέων αυξάνεται ορατά στο διαδίκτυο, με αγγελίες συγκατοίκησης και συζητήσεις που προσφέρουν συμβουλές σε γυναίκες που το σκέφτονται.
Υπολογίζεται πως στην Κίνα υπάρχουν περίπου 30 εκατομμύρια μονογονείς μητέρες. Τα διαζύγια είναι σχεδόν τετραπλάσια σε σχέση με πριν από 20 χρόνια, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να τα αποτρέψει, ενώ στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων –σε πάνω από 80%– την επιμέλεια αναλαμβάνουν οι μητέρες.
Κοινές οικογένειες και αλληλοϋποστήριξη
Παρότι υπάρχουν νομικές υποχρεώσεις για διατροφή, σημαντικό ποσοστό οικογενειών μονογονέων σε μεγάλες πόλεις ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία. Η Zhu Danyu και η Fei Yuan, δύο μονογονείς από τη Nanjing, συγκατοικούν από το 2022.
«Στην ουσία ξέρουμε πολύ καλά γιατί είμαστε μαζί – πρόκειται για το μοίρασμα και τη διαχείριση των κινδύνων και πιέσεων της ζωής», λέει η Zhu στον Guardian. Οι δύο γυναίκες γνωρίστηκαν όταν η Zhu έψαχνε συνεργάτες για τη νεοφυή εκπαιδευτική της επιχείρηση. Ήταν και οι δύο διαζευγμένες: η Zhu με δύο κόρες και η Fei με μία. Οι οικογένειές τους ήρθαν γρήγορα κοντά.
«Με εντυπωσίασε ο τρόπος που μεγάλωνε την κόρη της», λέει η Zhu για τη Fei. «Εκείνη την περίοδο, οι δικές μου κόρες δυσκολεύονταν τόσο στα μαθήματα όσο και ψυχολογικά μετά το διαζύγιο». Με τον καιρό περνούσαν όλο και περισσότερο χρόνο μαζί – η Zhu έμενε στο σπίτι της Fei όταν το παιδί της ήταν άρρωστο κατά τη διάρκεια των lockdown λόγω Covid, μέχρι που αποφάσισαν να κάνουν πιο μόνιμη τη συγκατοίκηση.
Οι δύο γυναίκες μοιράζονται τις φροντίδες των παιδιών τους, ειδικά όταν η Zhu ταξιδεύει συχνά. «Με τον χρόνο συνειδητοποιήσαμε ότι έχουμε παρόμοιες αξίες και ταιριάζουμε πολύ», λέει η Fei. «Οι χαρακτήρες μας συμπληρώνονται – εγώ προσέχω τις λεπτομέρειες και μου αρέσει η τάξη αλλά δεν μπορώ να μαγειρέψω, πραγματικά καθόλου. Η Danyu αντίθετα λατρεύει να μαγειρεύει για τα παιδιά».
Πλέον διατηρούν κοινή επιχείρηση και νοικοκυριό στο σπίτι τους στη Nanjing. Τα Σαββατοκύριακα περνούν μαζί, τα κορίτσια κάνουν τα μαθήματά τους το βράδυ, ενώ οι δύο μητέρες μοιράζονται τις ευθύνες φροντίδας – κάτι ιδιαίτερα σημαντικό λόγω των συχνών ταξιδιών της Zhu.
Προκλήσεις, κοινωνικές αντιλήψεις και αλλαγές
Οι γυναίκες έχουν μιλήσει δημόσια στα κινεζικά μέσα για την επιλογή τους και έχουν συνηθίσει τα ειρωνικά σχόλια ή τις φήμες στο διαδίκτυο· όμως τονίζουν ότι οι φίλοι και οι οικογένειές τους τις στηρίζουν. «Για εμάς σημασία έχει αν τα παιδιά μας είναι χαρούμενα, υγιή κι αν προοδεύουν στο σχολείο, όπως επίσης κι αν αναπτύσσεται ομαλά η επιχείρησή μας», λέει η Zhu.
Η Δρ Ye Liu, ειδικός στην ανάπτυξη στο King’s College London, σημειώνει ότι «οι μονογονείς όλων των κοινωνικών τάξεων αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες», που επιδεινώνονται από την απουσία κρατικής πρόνοιας για μονογονεϊκές οικογένειες αλλά και την ανεπαρκή υποστήριξη από συγγενείς.
«Η οικονομική αυτή ανασφάλεια, που εντείνεται λόγω του πληθωρισμού και του υψηλού κόστους ζωής, ωθεί τις μητέρες να αναζητούν άτυπη στήριξη μέσω προσωπικών αγγελιών» προσθέτει η Liu.
Νέα μοντέλα συμβίωσης εκτός γάμου
Παραδοσιακές οικογενειακές αξίες εξακολουθούν να κυριαρχούν στην Κίνα, κυρίως στην επαρχία, όπου οι νεαρές διαζευγμένες γυναίκες πιέζονται έντονα να ξαναπαντρευτούν. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία συχνά δεν εγκρίνουν μια γυναίκα που μεγαλώνει μόνη παιδί.
Η Jiang Mengyue, 31 ετών, ήταν αποφασισμένη να μην ξαναπαντρευτεί μετά το διαζύγιο· επέλεξε να φύγει από τον τόπο καταγωγής της στη Guizhou, παίρνοντας μαζί την τρίχρονη κόρη της. Απάντησε σε μια διαδικτυακή αγγελία συγκατοίκησης κι εγκαταστάθηκε με τη Shi Mengyue. Οι δύο οικογένειες ζουν μαζί εδώ και δύο μήνες.
Η καθημερινότητά τους είναι οργανωμένη: Η Jiang μένει σπίτι φροντίζοντας τα κορίτσια ενώ η Shi εργάζεται ως επαγγελματίας προξενήτρα. Τα Σαββατοκύριακα βγαίνουν βόλτες ή κάνουν ποδήλατο όλοι μαζί όταν ο καιρός είναι καλός.
«Αφού δεν υπάρχει προσωπικό συμφέρον ή όφελος μεταξύ μας, αυτή η σχέση είναι πιο αγνή κι απλή από τον γάμο», λέει η Jiang.
Σύμφωνα με τη Liu, το αρνητικό κοινωνικό κλίμα απέναντι στους διαζευγμένους γονείς αλλάζει σταδιακά – κάτι που ενισχύθηκε με την επιτυχία της ταινίας “Her Story” το 2024 – όμως παραμένουν δομικά προβλήματα. Η άτυπη φύση αυτών των συγκατοικήσεων στερεί στις γυναίκες βασικές νομικές προστασίες.
«Η εξάρτηση από τέτοιου είδους αυτοσχέδιους ψηφιακούς μηχανισμούς στήριξης αναδεικνύει μια μεγάλη αποτυχία του κράτους όσον αφορά την προστασία των παιδιών και την υποστήριξη των γονιών», υπογραμμίζει η Liu.
Τα οφέλη για τα παιδιά – αλλά όχι πάντα εύκολο
Οι δραστηριότητες των δυο οικογενειών περιλαμβάνουν πεζοπορία, κάμπινγκ ή μπάρμπεκιου. Όμως δεν λειτουργούν όλες οι συγκατοικήσεις – γυναίκες έχουν μιλήσει διαδικτυακά για αποτυχίες όταν τα παιδιά δεν ταίριαξαν ή όταν προέκυψαν οικονομικές ανισορροπίες.
Όσοι καταφέρνουν να βρουν ισορροπία λένε ότι οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι είναι τα παιδιά. «Όταν οι οικογένειές μας ενώθηκαν, το σπίτι γέμισε ζωή: τρία κορίτσια τρέχουν γύρω-γύρω γελώντας», λέει η Fei.
«Μέσα από τον κοινό χρόνο έχουν γίνει όλα πιο εξωστρεφή κι αυτοπεποίθητα – αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη αλλαγή που είδα. Η δεύτερη; Πλέον βιώνουν διπλάσια αγάπη».
Πηγή: The Guardian
