Αν έχετε ήδη απομακρύνει τα πλαστικά σκεύη από την κουζίνα σας και τα έχετε αντικαταστήσει με ξύλινες επιφάνειες κοπής ελιάς, σπάτουλες και κουτάλες από οξιά, υπάρχει μια τέχνη στη φροντίδα αυτών των αντικειμένων ώστε να παραμένουν σε άριστη κατάσταση για όσο το δυνατόν περισσότερο.
Ακολουθούν οι βασικές οδηγίες – σύμφωνα με ειδικούς – για να διατηρήσετε τα ξύλινα σκεύη σας σαν καινούρια, ώστε να αποτελούν μέρος της κουζίνας σας για πολλά χρόνια.
Επιλέξτε το σωστό ξύλο
Προτιμήστε ανθεκτικά ξύλα που αντέχουν στη χρήση στην κουζίνα. Όπως εξηγεί ο κατασκευαστής επίπλων Chris Holland, τα σκληρά ξύλα – όπως οξιά, σφένδαμος και καρυδιά – είναι ιδανικά για επιφάνειες κοπής και μαγειρικά εργαλεία, καθώς έχουν πυκνή ίνα που εμποδίζει την απορρόφηση υγρασίας και βρωμιάς και αντιστέκονται καλύτερα στα βαθιά σημάδια από μαχαίρια. Η ελιά είναι επίσης εξαιρετική επιλογή, αφού είναι όμορφη, φυσικά λιπαρή και ανθεκτική στους λεκέδες, αλλά λόγω της σκληρότητάς της μπορεί να αμβλύνει τα μαχαίρια πιο γρήγορα. Η φτελιά είναι ελαφριά και ανθεκτική αλλά έχει πιο ανοιχτή ίνα, οπότε χρειάζεται συχνό λάδωμα για προστασία από την υγρασία.
Αποφύγετε το πλυντήριο πιάτων
Όποιο κι αν είναι το είδος του ξύλου, ο πρώτος κανόνας στη φροντίδα των ξύλινων αντικειμένων είναι να μην τα βάζετε ποτέ στο πλυντήριο πιάτων. Σύμφωνα με τον Holland, το πλυντήριο αφαιρεί αμέσως οποιαδήποτε προστατευτική επάλειψη. Η υψηλή θερμοκρασία του νερού ουσιαστικά ατμίζει το ξύλο, με αποτέλεσμα να διογκώνεται και να απομακρύνονται τα φυσικά έλαια από τις ίνες του.
Για τον καθαρισμό των επιφανειών κοπής, κουταλών ή σπάτουλων, πλύνετέ τα στο χέρι με χλιαρό νερό και ήπιο απορρυπαντικό πιάτων. Αποφύγετε το έντονο τρίψιμο με σύρμα ή τη χρήση λειαντικών προϊόντων. Στεγνώστε αμέσως με καθαρή πετσέτα.
Για έξτρα καθαριότητα, η Jo Hadlow-Davies από την Edge Handcrafted Tables and Furniture προτείνει να τρίβετε μια φέτα λεμόνι πάνω σε επιφάνεια κοπής που έχει χρησιμοποιηθεί για έντονες μυρωδιές (όπως κρεμμύδι), πριν το πλύσιμο.
Σωστή αποθήκευση και προστασία των ξύλινων σκευών
Τοποθετήστε τις επιφάνειες κοπής κάθετα στη μακριά πλευρά τους για να αποφευχθεί η παραμόρφωση και αφήστε τις να στεγνώσουν πλήρως πριν από την επόμενη χρήση. Τα υπόλοιπα σκεύη αφήστε τα όρθια σε δοχείο ώστε να στεγνώσουν καλά χωρίς να μένει κάποιο μέρος τους μέσα στο νερό.
Θρέψτε και προστατέψτε το ξύλο
Με τον χρόνο, τα ξύλινα σκεύη μπορεί να εμφανίσουν τραχύτητα ή “χνουδωτή” υφή στις ίνες τους. Όταν συμβεί αυτό – ή ακόμα καλύτερα προληπτικά – εφαρμόστε μια κατάλληλη επάλειψη για τροφή και προστασία του ξύλου.
Οτιδήποτε εφαρμόζετε πρέπει να είναι ασφαλές για τρόφιμα και να μην αλλοιώνει τη γεύση τους. Η Hadlow-Davies συμβουλεύει ότι μπορείτε περιστασιακά να χρησιμοποιείτε ελαιόλαδο, αλλά μόνο σε αντικείμενα που χρησιμοποιούνται και πλένονται καθημερινά· διαφορετικά μπορεί να ταγκίσει. Για πιο αραιή χρήση, προτιμήστε επαλείψεις με μεγαλύτερη διάρκεια.
Όλες οι παρακάτω θεραπείες είναι κατάλληλες για όλα τα είδη ξύλου (δοκιμάστε πρώτα σε μικρή επιφάνεια για τυχόν αλλαγή χρώματος). Επαναλάβετε όποτε χρειάζεται – μία φορά τον μήνα είναι αρκετή, αλλά εάν τα σκεύη φαίνονται στεγνά ή χρησιμοποιούνται συχνά, αυξήστε τη συχνότητα.
«Όποια θεραπεία κι αν χρησιμοποιείτε, το πλύσιμο θα την αφαιρεί σταδιακά», σημειώνει ο Holland. «Ένα ελαφρύ τρίψιμο με γυαλόχαρτο και επαναλάδωμα κατά διαστήματα θα διατηρήσει το ξύλο όμορφο και ανθεκτικό».
Ποια λάδια προτείνονται για τη φροντίδα του ξύλου
Λινέλαιο αποτελεί μια φυσική, μη τοξική επιλογή που εφαρμόζεται εύκολα σε κάθε είδος ξύλου σύμφωνα με τον Mark Finney της Finney’s Wood Finishes. Το λάδι tung, συνιστάται κυρίως για βελανιδιά αλλά είναι κατάλληλο γενικότερα. Και τα δύο χρησιμοποιούνται ευρέως σε πάγκους κουζίνας.
Απλώστε το λάδι με πινέλο ή πανί χωρίς χνούδι πάνω σε επιφάνειες κοπής, κουτάλες ή λαβές μαχαιριών που χρειάζονται προστασία. Αυτά τα καθαρά έλαια όμως στεγνώνουν αργά: το λινέλαιο χρειάζεται 2-4 ημέρες ενώ το tung τουλάχιστον 4 ημέρες.
Για μεγαλύτερη ευκολία, ο Finney προτείνει έτοιμα προϊόντα που συνδυάζουν τις ιδιότητες των φυσικών ελαίων με πιο γρήγορη εφαρμογή. Το Danish oil, εφαρμοσμένο με καθαρό πανί ή πινέλο χωρίς χνούδι, προσφέρει εξαιρετική κάλυψη – απλώστε γενναιόδωρα στο ξύλο και σκουπίστε ό,τι περισσεύει μετά από λίγα λεπτά.
Πηγή: The Guardian
