Σε μια ζωή αφιερωμένη στη μελέτη της συμπεριφοράς των χιμπατζήδων, η Τζέιν Γκούντολ έγινε αυθεντία στην επιθετικότητα των κυρίαρχων αρσενικών. Σε συνέντευξη που δόθηκε στη δημοσιότητα λίγες ημέρες μετά τον θάνατό της, η διάσημη πρωτευοντολόγος αποκαλύπτει τι θα έκανε με τον Ντόναλντ Τραμπ, τον Έλον Μασκ και άλλους ανθρώπους που παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά: θα τους έστελνε με εισιτήριο χωρίς επιστροφή στο διάστημα.
Η ματιά αυτή στις σκέψεις της Γκούντολ παρουσιάζεται στο ντοκιμαντέρ του Netflix “Famous Last Words”, που γυρίστηκε τον Μάρτιο και παρέμεινε αδημοσίευτο μέχρι τον θάνατό της την περασμένη εβδομάδα σε ηλικία 91 ετών. «Υπάρχουν άνθρωποι που δεν συμπαθώ και θα ήθελα να τους βάλω σε ένα από τα διαστημόπλοια του Μασκ και να τους στείλω στον πλανήτη που είναι σίγουρος ότι θα ανακαλύψει», λέει στον δημοσιογράφο Μπραντ Φάλτσακ στη διάρκεια της αποκαλυπτικής 55λεπτης συνέντευξης για τη ζωή, το έργο και την κληρονομιά της.
Όταν ο Φάλτσακ τη ρωτά αν ο ίδιος ο Μασκ, ιδρυτής της SpaceX και σύμμαχος του Τραμπ, θα ήταν ανάμεσά τους, η Γκούντολ απαντά: «Ω, φυσικά. Αυτός θα ήταν ο οικοδεσπότης. Μπορείς να φανταστείς ποιον θα έβαζα σε αυτό το διαστημόπλοιο. Μαζί με τον Μασκ, θα ήταν ο Τραμπ και μερικοί από τους πραγματικούς υποστηρικτές του».
Στη συνέχεια προσθέτει: «Θα έβαζα επίσης μέσα τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, σίγουρα τον Μπενιαμίν Νετανιάχου και την ακροδεξιά κυβέρνησή του. Να τους βάλουμε όλους σε αυτό το διαστημόπλοιο και να τους στείλουμε μακριά».
Κριτική στους ισχυρούς και η επιθετικότητα των χιμπατζήδων
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Γκούντολ, γνωστή για τη δράση της υπέρ του περιβάλλοντος, ασκεί κριτική ειδικά στον Τραμπ. Σε συνέντευξή της το 2022 στο MSNBC είχε δηλώσει ότι ο πρώην πρόεδρος επέδειξε «την ίδια συμπεριφορά με ένα αρσενικό χιμπατζή όταν ανταγωνίζεται για κυριαρχία. Στέκεται όρθιος, περπατά με αλαζονεία, παρουσιάζει τον εαυτό του ως μεγαλύτερο και πιο επιθετικό απ’ όσο είναι πραγματικά για να εκφοβίσει τους αντιπάλους του».
Στη συνέντευξή της στο Netflix – την πρώτη μιας νέας σειράς που καταγράφει τις σκέψεις εμβληματικών προσωπικοτήτων για να μεταδοθούν μετά τον θάνατό τους – εξηγεί περαιτέρω: «Έχουμε, ενδιαφέρον, δύο τύπους κυρίαρχων. Ο ένας χρησιμοποιεί μόνο επιθετικότητα· επειδή είναι δυνατός και πολεμά, δεν διαρκεί πολύ. Άλλοι χρησιμοποιούν το μυαλό τους – ένας νεαρός αρσενικός θα προκαλέσει έναν ανώτερο μόνο αν έχει δίπλα του έναν φίλο ή συχνά τον αδελφό του. Αυτοί διαρκούν πολύ περισσότερο».
Η Γκούντολ εξετάζει επίσης την «πολιτικοποίηση» της συμπεριφοράς και τι δίδαξαν οι μελέτες της σχετικά με τις επιθετικές συμπεριφορές ομάδων ανθρώπων και χιμπατζήδων απέναντι σε κάτι που θεωρούν εχθρικό, ακόμα κι αν δεν υπάρχει πραγματική απειλή. «Οι χιμπατζήδες βλέπουν έναν ξένο από γειτονική κοινότητα, ενθουσιάζονται, σηκώνεται η τρίχα τους, αγγίζουν ο ένας τον άλλον, έχουν πρόσωπα γεμάτα θυμό και φόβο· αυτό μεταδίδεται στους υπόλοιπους και όλοι γίνονται επιθετικοί», αναφέρει.
«Είναι μεταδοτικό», προσθέτει. «Ορισμένες διαδηλώσεις που γίνονται βίαιες σαρώνονται σαν κύμα. Όλοι θέλουν να συμμετέχουν στην επιθετικότητα – προστατεύουν την περιοχή ή διεκδικούν κυριαρχία».
Ελπίδα για τη νέα γενιά παρά τις προκλήσεις
Όταν ρωτήθηκε αν θεωρεί πως ισχύει το ίδιο για τους ανθρώπους, απαντά: «Πιθανώς, κάποιες φορές ναι. Αλλά πιστεύω πραγματικά ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι καλοί». Η μεγαλύτερη ελπίδα της είναι να μεγαλώσει μια νέα γενιά συμπονετικών πολιτών μέσω του προγράμματος “roots and shoots”. Ωστόσο αναρωτιέται: «Έχουμε χρόνο; Δεν ξέρω. Είναι πραγματικά ζοφερή εποχή».
Γεννημένη στο Λονδίνο, πέντε χρόνια πριν ξεσπάσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Γκούντολ παρομοιάζει τη σημερινή μάχη ενάντια στο σκοτάδι της πολιτικής με την αντίσταση της Βρετανίας στη ναζιστική Γερμανία και το πνεύμα επιμονής του Ουίνστον Τσόρτσιλ. «Αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν στιγμές κατάθλιψης – αλλά μετά βγαίνεις από αυτές και λες: “Δεν θα τους αφήσω να νικήσουν”», λέει.
«Είναι όπως ο Τσόρτσιλ στον πόλεμο – η διάσημη ομιλία του: “Θα πολεμήσουμε στις παραλίες, θα πολεμήσουμε στους δρόμους και στις πόλεις”, κι ύστερα στράφηκε σε έναν φίλο λέγοντας: “Και θα πολεμήσουμε με σπασμένα μπουκάλια γιατί αυτό μόνο έχουμε”».
Σε μήνυμα μετά τη συνέντευξη μπροστά στην κάμερα, η Γκούντολ κλείνει με λόγια ενθάρρυνσης για όσους αγωνίζονται ενάντια στην πολιτική καταπίεση και την κλιματική κρίση: «Ακόμα κι όταν ο πλανήτης είναι σκοτεινός, υπάρχει ελπίδα. Μην τη χάσετε. Αν χάσετε την ελπίδα, παύετε να δρας». Συμπληρώνει: «Αν θέλετε να σώσετε όσα όμορφα απέμειναν στον κόσμο – αν θέλετε να σώσετε τον πλανήτη για τις επόμενες γενιές, τα εγγόνια σας και τα δικά τους παιδιά – σκεφτείτε κάθε σας πράξη καθημερινά. Γιατί αν πολλαπλασιαστεί εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια φορές, ακόμα κι οι μικρές πράξεις φέρνουν μεγάλες αλλαγές».
Πηγή: The Guardian
