Κάθε χρόνο στις 22 Απριλίου, η «Ημέρα της Γης» μας υπενθυμίζει την απίστευτη ομορφιά και την ποικιλομορφία της ζωής που μας περιβάλλει και την επείγουσα ανάγκη να την προστατεύσουμε.

Το φετινό θέμα, «Η Δύναμη μας, ο Πλανήτης μας», είναι ιδιαίτερα επίκαιρο. Με την αλλαγή του κλίματος να επιταχύνεται και τα οικοσυστήματα υπό πίεση, το ερώτημα είναι: πώς μπορούμε, ως άτομα και κοινότητες, να προστατεύσουμε τον φυσικό κόσμο;

The Guardians of Nature: Κοινότητες στην πρώτη γραμμή

Σε πολλά μέρη του κόσμου, οι τοπικές και εθιμικές κοινότητες είναι αυτές που προστατεύουν αθόρυβα τα δάση, τα ποτάμια και την άγρια ​​ζωή για γενιές και γενιές. Αυτές οι κοινότητες δεν ζουν απλώς δίπλα στη φύση, είναι βαθιά συνδεδεμένες με αυτήν. Οι παραδοσιακές γνώσεις και οι τρόποι ζωής τους έχουν διατηρήσει μερικά από τα πλουσιότερα hotspot βιοποικιλότητας του πλανήτη.

Ωστόσο, παρά τον κρίσιμο ρόλο τους, αυτοί οι άνθρωποι συχνά μένουν εκτός αποφάσεων σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης των εδαφών και των πόρων τους. Αυτός ο αποκλεισμός έχει οδηγήσει μερικές φορές σε σύγκρουση, απώλεια πολιτισμού, ακόμη και περιβαλλοντική υποβάθμιση. Φανταστείτε ένα μέρος όπου οι ντόπιοι δεν είναι απλώς παρευρισκόμενοι αλλά ενεργοί εταίροι στη διατήρηση. Όπου οι φωνές τους διαμορφώνουν τον τρόπο διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών και πού τα οφέλη από τη διατήρηση της φύσης επιστρέφουν απευθείας σε αυτούς.

Αυτό δεν είναι απλώς το ιδανικό, αφού συμβαίνει σε πολλά μέρη του κόσμου, με αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Ένα φωτεινό παράδειγμα είναι η συνεργασία του UNDP με την κυβέρνηση της Ινδονησίας μέσω του έργου Wildlife Ecotourism που χρηματοδοτείται από το Παγκόσμιο Ταμείο Πλαισίου Βιοποικιλότητας (GBFF).

Στοχεύοντας πέντε εμβληματικά εθνικά πάρκα—Tanjung Puting, Way Kambas, Baluran, Alas Purwo και Wakatobi—αυτή η πρωτοβουλία μετατρέπει πάνω από 1,9 εκατομμύρια εκτάρια προστατευόμενων περιοχών σε κινητήρες τόσο για την προστασία της βιοποικιλότητας όσο και για την τοπική ευημερία. Περισσότερα από 6.000 άτομα, μεταξύ των οποίων το 30% γυναίκες, επωφελούνται άμεσα από αυτή την προσέγγιση.

Στον πυρήνα του, το έργο τοποθετεί τους Εθιμικούς Λαούς και τις Τοπικές Κοινότητες (CPLC) ως συνδιαχειριστές των οικοτουριστικών εγχειρημάτων. Επενδύοντας σε φιλικές προς το περιβάλλον υποδομές και διασφαλίζοντας ότι τα έσοδα από τον οικοτουρισμό επανεπενδύονται στη διατήρηση και τα μέσα διαβίωσης, το έργο αποτελεί παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη μπορεί να προστατεύσει τη φύση ενώ αναβαθμίζει τις κοινότητες.

Ευθυγράμμιση της τοπικής δράσης με τις παγκόσμιες φιλοδοξίες

Σε όλο τον κόσμο, οι κυβερνήσεις και οι οργανισμοί αναγνωρίζουν ότι η διατήρηση δεν μπορεί να πετύχει χωρίς τη συμμετοχή της κοινότητας. Οι εθνικές στρατηγικές δίνουν ολοένα και μεγαλύτερη έμφαση στην προστασία των οικοσυστημάτων διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι ντόπιοι μοιράζονται τα οφέλη. Αυτή η προσέγγιση ευθυγραμμίζεται με τους παγκόσμιους στόχους για ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας και καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Το έργο Wildlife Ecotourism ευθυγραμμίζεται επίσης με την εθνική στρατηγική βιοποικιλότητας της Ινδονησίας (IBSAP 2025–2045) και την Προεδρική Οδηγία Αρ. 1/2023. Από την προστασία των οικοσυστημάτων και των εμβληματικών ειδών μέχρι την ενίσχυση των υπηρεσιών οικοσυστήματος και την ενδυνάμωση των κοινοτήτων, είναι ένα ισχυρό μοντέλο για το πώς η διατήρηση μπορεί να είναι τόσο ανθρωποκεντρική όσο και θετική για τον πλανήτη.

Ένας από τους πιο συναρπαστικούς τρόπους με τους οποίους οι κοινότητες μετατρέπουν τη διατήρηση σε διάσωση, είναι μέσω του οικοτουρισμού. Όταν γίνεται προσεκτικά, ο οικοτουρισμός αναδεικνύει τα θαύματα της φύσης και δημιουργεί θέσεις εργασίας, ειδικά για γυναίκες και νέους. Ενθαρρύνει τους επισκέπτες να εκτιμούν και να σέβονται την άγρια ​​ζωή, ενώ παράγει κεφάλαια που μπορούν να επανεπενδυθούν για την προστασία των οικοτόπων και την υποστήριξη της τοπικής ανάπτυξης.

Αλλά ο οικοτουρισμός λειτουργεί μόνο όταν είναι χωρίς αποκλεισμούς και καθοδηγείται από την κοινότητα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έργα όπως ο «Οικοτουρισμός της Άγριας Ζωής» είναι τόσο κρίσιμα, προωθούν μια συμμετοχική προσέγγιση που ανταποκρίνεται στη συμπερίληψη, όπου η παρακολούθηση και η αξιολόγηση είναι κοινές ευθύνες και κάθε ενδιαφερόμενος έχει φωνή.

Η κοινή μας ευθύνη αυτή την Ημέρα της Γης

Καθώς γιορτάζουμε την «Ημέρα της Γης» το 2025, το μήνυμα είναι σαφές: η δύναμη να προστατεύσουμε τον πλανήτη μας βρίσκεται στα χέρια μας, και ειδικά στα χέρια εκείνων που ζουν πιο κοντά στη γη. Η υποστήριξη της προστασίας από την κοινότητα δεν είναι απλώς μια ηθική επιταγή, είναι η πιο έξυπνη πορεία προς τα εμπρός για ένα βιώσιμο μέλλον. Αυτή την Ημέρα της Γης, ας γιορτάσουμε τη δύναμη των κοινοτήτων ως φύλακες της φυσικής μας κληρονομιάς. Ας υπερασπιστούμε λύσεις που σέβονται εξίσου τους ανθρώπους και τη φύση. Γιατί όταν οι κοινότητες ευδοκιμούν, τα οικοσυστήματα ανθίζουν και αυτό μας ωφελεί όλους.

Ευτυχισμένη Ημέρα της Γης 2025! Μαζί, η δύναμή μας μπορεί να διαμορφώσει έναν πιο υγιή, πιο ανθεκτικό πλανήτη για τις επόμενες γενιές.

Πηγή: Indonesia