Ο Διαγωνισμός Τραγουδιού Eurovision βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη καμπή στην ιστορία του, καθώς σήμερα στη Γενεύη θα πραγματοποιηθεί μια καθοριστική συνάντηση που θα καθορίσει το μέλλον του θεσμού.
Οι διοργανωτές και οι συμμετέχουσες χώρες θα συζητήσουν αν το Ισραήλ πρέπει να παραμείνει στον διαγωνισμό, εν μέσω έντονων διαμαρτυριών για τον τρόπο που η κυβέρνησή του διαχειρίστηκε τον πόλεμο στη Γάζα, αλλά και κατηγοριών για αθέμιτες πρακτικές στην ψηφοφορία.
Χώρες, όπως η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Ολλανδία και η Σλοβενία έχουν δηλώσει πως θα μποϊκοτάρουν τη Eurovision αν συμμετάσχει το Ισραήλ, ενώ η Γερμανία έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο αποχώρησης αν το Ισραήλ αποκλειστεί.
Η συνεδρίαση πραγματοποιείται μετά από απόπειρες διαδηλωτών κατά του Ισραήλ να διαταράξουν τόσο τον φετινό όσο και τον επόμενο διαγωνισμό, επικαλούμενοι την αντίθεσή τους στον αριθμό των Παλαιστινίων θυμάτων στη Γάζα.
Στον φετινό τελικό στη Βασιλεία της Ελβετίας, δύο άτομα επιχείρησαν να εισβάλουν στη σκηνή και να ρίξουν μπογιά στον εκπρόσωπο του Ισραήλ, τον τραγουδιστή Yuval Raphael. Το περιστατικό αποτράπηκε από μέλη της παραγωγής και οι δράστες συνελήφθησαν.
Ο Raphael, ο οποίος επέζησε της επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατέκτησε τελικά τη δεύτερη θέση μετά από σαρωτική νίκη στην ψηφοφορία του κοινού.
Ωστόσο, το αποτέλεσμα προκάλεσε αντιδράσεις από άλλες χώρες, που υποστήριξαν ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ ενίσχυσε τεχνητά τη θέση του μέσω εκτεταμένης πληρωμένης διαφημιστικής καμπάνιας, καλώντας πολίτες όλης της Ευρώπης να ψηφίσουν το τραγούδι του.
Το Ισραήλ δεν έχει απαντήσει στις κατηγορίες αυτές, επαναλαμβάνοντας όμως συχνά ότι δέχεται διεθνή εκστρατεία δυσφήμησης.
Αλλαγές στους κανόνες και νέες ισορροπίες
Τον περασμένο μήνα, οι διοργανωτές της Eurovision ανακοίνωσαν αυστηροποίηση των κανόνων ψηφοφορίας ώστε να περιοριστεί η επιρροή κυβερνήσεων στα αποτελέσματα.
Η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU), χωρίς να κατονομάζει το Ισραήλ, δήλωσε ότι θα «αποθαρρύνει δυσανάλογες προωθητικές καμπάνιες», ειδικά όταν υποστηρίζονται από κυβερνήσεις ή κρατικούς φορείς.
Επιπλέον, ανακοινώθηκε ότι οι φίλαθλοι θα μπορούν πλέον να ψηφίζουν μέχρι 10 φορές ο καθένας (αντί για 20), ενώ θα ενταθούν τα μέτρα ανίχνευσης «ύποπτης ή συντονισμένης ψηφοφορίας».
«Ελπίζουμε ότι το πακέτο μέτρων θα διαβεβαιώσει τα μέλη πως λάβαμε ισχυρά μέτρα για την προστασία της ουδετερότητας και της αμεροληψίας του διαγωνισμού», ανέφερε η EBU.
Το νέο πλαίσιο θα τεθεί προς έγκριση στα μέλη της EBU — μεταξύ αυτών και ο απερχόμενος διευθυντής του BBC, Tim Davie — στην τακτική γενική συνέλευση της Πέμπτης. Αν δεν πειστούν πως τα μέτρα είναι επαρκή, θα ακολουθήσει ψηφοφορία για τη συμμετοχή του Ισραήλ.
«Σημείο κρίσης» για τη Eurovision
Η πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της σλοβενικής τηλεόρασης RTV, Natalija Gorščak, δήλωσε στο BBC News πως αναμένει η ψηφοφορία να είναι υπέρ του Ισραήλ. Σε αυτή την περίπτωση, η Σλοβενία δεν θα συμμετάσχει ούτε θα μεταδώσει τον διαγωνισμό.
«Γνωρίζω πως οι φαν στη Σλοβενία είναι απογοητευμένοι”, είπε. “Είμαι κι εγώ φαν και είναι κρίμα γιατί η Βιέννη είναι τόσο κοντά μας και δεν θα μπορέσουμε να πάμε. Όμως πρέπει να μείνουμε πιστοί στις αρχές μας. Κάποιες φορές χρειάζεται να βρισκόμαστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας κι αυτό είναι το σωστό».
Ο ειδικός της Eurovision, Paul Jordan, χαρακτήρισε την κατάσταση «πραγματικό σημείο κρίσης» για τη Eurovision και την EBU. «Δεν υπάρχουν νικητές εδώ. Είναι λυπηρό που κάτι που υποτίθεται πως είναι απολιτικό έχει μετατραπεί σε πολιτικό παιχνίδι».
Ο επόμενος διαγωνισμός, το 2026, θα φιλοξενηθεί στη Βιέννη της Αυστρίας, αφού ο εκπρόσωπος JJ χάρισε στη χώρα τη νίκη φέτος.
Aντιπαραθέσεις και απειλές αποχώρησης μεγάλων χωρών
Αρχικά είχε προγραμματιστεί να διεξαχθεί ψηφοφορία για τη συμμετοχή του Ισραήλ τον Νοέμβριο, αλλά αυτή ακυρώθηκε μετά την κήρυξη κατάπαυσης πυρός στη Γάζα στις 10 Οκτωβρίου.
Ο γενικός διευθυντής της αυστριακής τηλεόρασης ORF, Roland Weissman, που θα φιλοξενήσει τον επόμενο διαγωνισμό στη Βιέννη, επισκέφθηκε πρόσφατα το Ισραήλ για συνομιλίες με την ομάδα Eurovision της χώρας και τον πρόεδρο Isaac Herzog.
Eκεί δήλωσε στους δημοσιογράφους πως το Ισραήλ αποτελεί «αναπόσπαστο κομμάτι της Eurovision». Ωστόσο, άλλοι έχουν αντίθετη άποψη.
Η Iσπανία, μία από τις «Big Five» χώρες που συνεισφέρουν σημαντικά οικονομικά στον θεσμό, έχει δηλώσει πως θα αποχωρήσει αν συμμετάσχει το Ισραήλ. Ο πρόεδρος της ισπανικής δημόσιας τηλεόρασης RTVE χαρακτήρισε «μη βιώσιμη» τη συμμετοχή του Ισραήλ λόγω «γενοκτονίας» στη Γάζα.
«Ως πρόεδρος της RTVE θεωρώ ότι η Eurovision είναι διαγωνισμός — αλλά τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι διαγωνισμός», ανέφερε στην ισπανική βουλή. Το Ισραήλ αρνείται σταθερά τις κατηγορίες περί γενοκτονίας στη Γάζα, όπου σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές που ελέγχει η Χαμάς οι νεκροί ξεπερνούν τους 70.000.
Aν υπάρξει αποκλεισμός του Ισραήλ μέσω ψηφοφορίας, εκτιμάται πως η Γερμανία επίσης θα αποχωρήσει και δεν θα μεταδώσει τον διαγωνισμό, σύμφωνα με πηγή της βιομηχανίας τηλεοπτικών μεταδόσεων στο Reuters.
Kύκλοι της ισραηλινής δημόσιας τηλεόρασης KAN θεωρούν άδικη κάθε συζήτηση περί αποκλεισμού, επιμένοντας ότι λειτουργούν πλήρως εντός των κανόνων της EBU. Μάλιστα, μία ημέρα πριν από τη συνέλευση της EBU, εξέδωσαν ανακοίνωση επιβεβαιώνοντας ότι συνεχίζουν κανονικά τις προετοιμασίες τους για τη Eurovision 2026.
Με πληροφορίες από BBC
