Από τον κινηματογράφο και τη μουσική έως τον εκδοτικό χώρο, ένας αυξανόμενος αριθμός δυτικών καλλιτεχνών υποστηρίζει το πολιτιστικό μποϊκοτάζ κατά του Ισραήλ λόγω του πολέμου στη Γάζα, φιλοδοξώντας να επαναλάβουν την παγκόσμια εκστρατεία που συνέβαλε στην απομόνωση της Νότιας Αφρικής την εποχή του απαρτχάιντ.
Ενώ οι περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις αντιστέκονται σε σημαντικές οικονομικές κυρώσεις, μουσικοί, διασημότητες και συγγραφείς ελπίζουν να εντείνουν τη δημόσια πίεση για περαιτέρω δράση. «Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι βρισκόμαστε σε ένα παγκόσμιο σημείο καμπής», δήλωσε ο Βρετανός ηθοποιός Khalid Abdalla («The Kite Runner», «The Crown») στο AFP, μετά την υπογραφή αίτησης για μποϊκοτάζ σε ορισμένους ισραηλινούς κινηματογραφικούς φορείς.
Η ανοιχτή επιστολή της πρωτοβουλίας Film Workers for Palestine έχει συγκεντρώσει χιλιάδες υπογραφές, μεταξύ των οποίων των Emma Stone και Joaquin Phoenix, που δεσμεύονται να διακόψουν κάθε συνεργασία με ισραηλινά ιδρύματα «εμπλεκόμενα σε γενοκτονία». «Η χιονοστιβάδα ξεκίνησε και αφορά πολλούς τομείς, όχι μόνο τους εργαζόμενους στον κινηματογράφο», πρόσθεσε ο Abdalla την Παρασκευή.
Στα φετινά Emmy Awards, διαδοχικοί νικητές όπως ο Javier Bardem και η ηθοποιός Hannah Einbinder από το «Hacks» αναφέρθηκαν στη Γάζα, συνεχίζοντας το κλίμα που επικράτησε και στο Φεστιβάλ Βενετίας νωρίτερα τον μήνα.
Μουσικοί και συγγραφείς στηρίζουν τον αποκλεισμό
Την Πέμπτη, οι Βρετανοί πρωτοπόροι της trip-hop Massive Attack ανακοίνωσαν τη συμμετοχή τους στο μουσικό συλλογικό «No Music for Genocide», μέσω του οποίου καλλιτέχνες προσπαθούν να εμποδίσουν τη ροή των τραγουδιών τους στο Ισραήλ.
Παράλληλα, το Ισραήλ απειλείται με αποκλεισμό από τον διαγωνισμό Eurovision, ενώ συγγραφείς υπογράφουν ανοιχτές επιστολές και ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Pedro Sanchez ηγείται πρωτοβουλίας για τον αποκλεισμό της χώρας από αθλητικές διοργανώσεις. Ο ισραηλινός μαέστρος Ilan Volkov ανακοίνωσε σε συναυλία στη Βρετανία ότι δεν θα ξαναπαίξει στη χώρα του.
«Παρατηρούμε μια κατάσταση ανάλογη με το κίνημα μποϊκοτάζ κατά της Νότιας Αφρικής», αναφέρει ο Σουηδός πανεπιστημιακός Hakan Thorn, ειδικός στο θέμα. «Υπήρξε σαφής μετατόπιση την άνοιξη φέτος, όταν ο κόσμος είδε τις εικόνες λιμού στη Γάζα», προσθέτει ο κοινωνιολόγος.
Αντισημιτισμός και πολιτιστικό μποϊκοτάζ
Το διεθνές μποϊκοτάζ κατά της ρατσιστικής κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής ξεκίνησε ουσιαστικά τη δεκαετία του 1960 μετά τη σφαγή διαδηλωτών στη Sharpeville. Η κορύφωση ήρθε όταν καλλιτέχνες και αθλητικές ομάδες αρνήθηκαν να εμφανιστούν εκεί, ενώ όσοι παραβίαζαν το μποϊκοτάζ, όπως οι Queen ή ο Frank Sinatra, δέχονταν έντονες επικρίσεις.
Σύμφωνα με τον Thorn, πολλοί δημόσιοι παράγοντες διστάζουν να μιλήσουν για τη γενοκτονία στη Γάζα. Οι συνεχείς επιθέσεις του Ισραήλ έχουν στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 65.000 ανθρώπους, κυρίως αμάχους, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Υγείας της Γάζας.
«Η ιστορία του Ολοκαυτώματος και οι κατηγορίες περί αντισημιτισμού κατά των φιλοπαλαιστινιακών κινημάτων αποτελούν σοβαρό εμπόδιο για μια ευρύτερη κινητοποίηση κατά όσων πράττει σήμερα το Ισραήλ», εξηγεί ο Thorn.
Η εκστρατεία για μποϊκοτάζ του Ισραήλ, γνωστή ως BDS (Boycott, Divestment and Sanctions), ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια λόγω της κατοχής παλαιστινιακών εδαφών. Η ισραηλινή κυβέρνηση κατηγορεί τους υποστηρικτές της ως αντισημίτες και ο πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu χαρακτηρίζει συχνά τους επικριτές ως «οπαδούς της Χαμάς».
Ο καθηγητής David Feldman, διευθυντής του Institute for the Study of Antisemitism στο University of London, σημειώνει ότι τέτοιες δηλώσεις έχουν δημιουργήσει «έλλειψη σαφήνειας για τα όρια του αντισημιτισμού». «Κάθε έξαρση αντισημιτισμού είναι ανησυχητική, αλλά η ταύτιση αυτή τη στιγμή του κινήματος μποϊκοτάζ με τον αντισημιτισμό χάνει το νόημα», τόνισε στο AFP. «Πρόκειται για μέσο διαμαρτυρίας ενάντια στην καταστροφή της Γάζας από το Ισραήλ και τις συνεχιζόμενες δολοφονίες αμάχων».
Μαθήματα από το απαρτχάιντ
Αν και το αντι-απαρτχάιντ κίνημα αποτελεί αναφορά για τους σημερινούς ακτιβιστές κατά του πολέμου στη Γάζα, η ιστορία προσφέρει κάποια νηφάλια διδάγματα. Μετά την έναρξη του κινήματος μποϊκοτάζ κατά της Νότιας Αφρικής χρειάστηκαν 30 χρόνια μέχρι να πέσει το καθεστώς, φανερώνοντας τα όρια τέτοιων διεθνών πιέσεων.
«Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 είναι αλήθεια ότι το μποϊκοτάζ είχε γίνει βασική αρχή ενός παγκόσμιου αντι-απαρτχάιντ κινήματος, αλλά μόνο του δεν ήταν αρκετό», επισημαίνει ο Feldman. Το πραγματικό πλήγμα ήρθε όταν οι εταιρείες και οι τράπεζες απέσυραν σταδιακά τις δραστηριότητές τους υπό πίεση, ενώ το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ενίσχυσε την απομόνωση της χώρας.
Στο εσωτερικό του Ισραήλ πολλοί καλλιτέχνες ανησυχούν για τις επιπτώσεις του κινήματος μποϊκοτάζ. Ο βραβευμένος σεναριογράφος Hagai Levi («Scenes from a Marriage», «The Affair») δήλωσε στο AFP ότι «το 90% των ανθρώπων στην καλλιτεχνική κοινότητα» είναι κατά του πολέμου. «Υποφέρουν ήδη και το μποϊκοτάζ τους αποδυναμώνει περαιτέρω».
Πηγή: daily sabah
