Καθόλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα, η ανθρώπινη δραστηριότητα απαιτούσε ολοένα και περισσότερη γη, οδηγώντας στην εκτεταμένη καταστροφή δασών και λιβαδιών σε όλο τον κόσμο. Σήμερα, περίπου το ήμισυ της γης χρησιμοποιείται για γεωργία, είτε για καλλιέργεια φυτών είτε για βοσκή ζώων.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), η χρήση γεωργικής γης κορυφώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και έκτοτε μειώνεται σταδιακά. Σε πολλές περιοχές, τα καλλιεργούμενα χωράφια αντικαθίστανται από λιβάδια, δέντρα και θάμνους, με την άγρια ζωή να επιστρέφει σε εκτάσεις που κάποτε κυριαρχούσε. Η κορύφωση της γεωργικής γης δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα αποψίλωσης των δασών έχουν λυθεί. Η αυξανόμενη ζήτηση για προϊόντα όπως βοδινό κρέας, σόγια, κακάο και φοινικέλαιο συνεχίζει να ασκεί πίεση στη γη σε περιοχές της Νότιας Αμερικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Αφρικής, με την απώλεια τροπικών δασών να είναι δραματική.
Σε άλλες περιοχές, όπως η Ευρώπη, η Βόρεια Αμερική, η Αυστραλία και η Κεντρική Ασία, η εγκατάλειψη γεωργικών εκτάσεων και η αναδάσωση οδηγούν σε μια αναγέννηση της φύσης. Οι τεχνολογικές εξελίξεις στη γεωργία, η αύξηση της παραγωγικότητας των καλλιεργειών και η χρήση συνθετικών ή εργαστηριακών υποκατάστατων για προϊόντα όπως βαμβάκι, μαλλί, βανίλια και ζάχαρη έχουν μειώσει σημαντικά την ανάγκη για γεωργική γη. Παράδειγμα αυτής της τάσης αποτελεί η συρρίκνωση της βιομηχανίας μαλλιού, με βοσκοτόπια στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και την Αργεντινή να μετατρέπονται σε καταφύγια άγριας ζωής, όπως η Charles Darwin Reserve στην Αυστραλία ή το Chacabuco Reserve στην Αργεντινή, όπου ζουν σπάνια είδη ζώων και φυτών.
Η μείωση της γεωργικής γης δίνει τη δυνατότητα για αναγέννηση οικοσυστημάτων, βελτίωση της βιοποικιλότητας και απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από τη φύση, αλλά η πορεία αυτή δεν είναι εγγυημένη. Πιέσεις όπως η επέκταση φυτειών για βιοκαύσιμα, η ανάγκη για ξύλο και η αύξηση καλλιεργούμενων εκτάσεων για κρέας ή καπνό μπορεί να αντιστρέψουν την τάση.
Το μέλλον εξαρτάται από το πώς θα ενσωματώσουμε τεχνολογικές καινοτομίες, όπως εργαστηριακά παραγόμενα τρόφιμα, κάθετα αγροκτήματα και αποδοτικότερες καλλιέργειες. Εάν η ανθρωπότητα καταφέρει να μειώσει σημαντικά τη χρήση γεωργικής γης χωρίς να επιβαρύνει το περιβάλλον, το 21ο αιώνα θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής: ίσως η γενιά μας αφήσει στον πλανήτη περισσότερη φύση απ’ ό,τι υπήρχε πριν.
Πηγή: Cibum
