Ό,τι ξεκίνησε ως μια ευχάριστη βραδιά θερινού σινεμά με την ταινία “Barbie” εξελίχθηκε σε πολιτική αντιπαράθεση στη Γαλλία. Το περιστατικό σημειώθηκε την Παρασκευή 8 Αυγούστου στο Noisy-le-Sec, μια κωμόπολη περίπου οκτώ χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Παρισιού, στην περιοχή Seine Saint Denis.
Η ταινία της Greta Gerwig επρόκειτο να προβληθεί στο πλαίσιο του προγράμματος «Σινεμά κάτω από τα αστέρια», που προσφέρει καλοκαιρινές δραστηριότητες στους κατοίκους. Τη στιγμή που οι τεχνικοί τοποθετούσαν τη γιγαντοοθόνη, μια ομάδα νεαρών τους απείλησε ότι θα εμποδίσει την προβολή και θα καταστρέψει τον εξοπλισμό, υποστηρίζοντας πως η ταινία «προσβάλλει την ακεραιότητα της γυναίκας και προωθεί την ομοφυλοφιλία» και ότι δεν είναι κατάλληλη για ανηλίκους.
Ο δήμαρχος Olivier Sarrabeyrouse, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος, ακύρωσε την προβολή «λόγω επίμονων απειλών, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η ασφάλεια των υπαλλήλων και του κοινού». Την Πέμπτη της περασμένης εβδομάδας κατέθεσε μήνυση για απειλές και εκφοβισμό, ενώ ξεκίνησε έρευνα για τον εντοπισμό των δραστών και τη διαλεύκανση της υπόθεσης, η οποία προκάλεσε έντονες αντιδράσεις σε όλο το πολιτικό φάσμα.
Το περιστατικό αναζωπύρωσε το διάλογο για τη λαϊκότητα, βασικό πυλώνα του γαλλικού κράτους που στοχεύει στη διατήρηση της ουδετερότητας στον δημόσιο χώρο έναντι θρησκευτικών εκδηλώσεων.
Πολιτικές αντιδράσεις και κατηγορίες για υποχώρηση
Η δεξιά και η άκρα δεξιά κατηγόρησαν τον δήμαρχο ότι ενέδωσε στις πιέσεις και «υποτάχθηκε στην ισλαμιστική ιδεολογία», όπως δήλωσε ο βουλευτής του Εθνικού Συναγερμού Yoann Gillet. Ο υπουργός Εσωτερικών Bruno Retailleau επέκρινε «τη μειονότητα που επιχειρεί να ισλαμοποιήσει τους δημόσιους χώρους» και τόνισε: «Βρισκόμαστε στη Γαλλία και στη Γαλλία δεν υπάρχουν ηθικοφύλακες. Δεν θα υποκύψουμε σε δογματικές διεκδικήσεις».
Η υπουργός Πολιτισμού Rachida Dati καταδίκασε «την επίθεση στο πρόγραμμα, που στερεί από οικογένειες και παιδιά μια πολιτιστική δραστηριότητα», επισημαίνοντας πως τέτοιου είδους επιθέσεις αποτελούν πλέον «νέα μορφή εγκληματικότητας».
Η ταινία, που κυκλοφόρησε το 2023, αποτελεί φεμινιστική σάτιρα με θέμα τη μισογυνία και σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία. Η προβολή είχε προγραμματιστεί στη συνοικία Londeau του Noisy, περιοχή που σύμφωνα με τη 25χρονη κάτοικο μαροκινής καταγωγής, Cindy, «δεν θεωρείται ιδιαίτερα ασφαλής». Η ίδια εκτιμά ότι δεν έπρεπε να ακυρωθεί η προβολή: «Νομίζω πως ο δήμαρχος ήταν υπερβολικά προσεκτικός. Με αυτό τον τρόπο έδειξε αδυναμία. Μια μικρή ομάδα ανθρώπων δεν μπορεί να έχει τόση δύναμη».
Η καθημερινότητα στο Noisy-le-Sec και οι απόψεις των κατοίκων
Το Noisy-le-Sec, με περίπου 44.000 κατοίκους, έχει έντονη μουσουλμανική παρουσία. Πολλοί άνδρες φορούν qamis, παραδοσιακή αραβική ενδυμασία. Την πόλη διασχίζει ένας δρόμος γεμάτος έργα που, όπως παραπονείται ο 79χρονος συνταξιούχος Didier Menuier, «παραμένουν στάσιμα από το 2019». Ο ίδιος ζει στην πόλη από το 1959, χρονιά δημιουργίας της κούκλας Barbie.
Ο Menuier θεωρεί απαράδεκτο το περιστατικό σε μια κοσμική δημοκρατία: «Η ταινία υπερασπίζεται τη διαφορετικότητα. Η θρησκεία δεν πρέπει να εισέρχεται στον δημόσιο χώρο». Αναγνωρίζει πάντως ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται κάποια ριζοσπαστικοποίηση σε ορισμένες γειτονιές ή ομάδες, αλλά διευκρινίζει πως «δεν είναι αλήθεια ότι η Seine Saint Denis είναι επικίνδυνη. Υπάρχουν πολλοί Γάλλοι εδώ· συνυπάρχουμε αρμονικά ως μια πολυπολιτισμική κοινωνία».
Αντίθετα, ο Sofiane υποστηρίζει πως το πρόβλημα είναι ότι η ταινία θα προβαλλόταν μπροστά σε παιδιά: «Δεν είναι κατάλληλη για ανηλίκους. Ζούμε σε εποχή όπου λείπει ο σεβασμός — στην ανατροφή των παιδιών συχνά ξεπερνάμε τα όρια χωρίς μέτρο». Επιμένει ότι η συζήτηση γύρω από την προβολή δεν σχετίζεται με τις γυναίκες.
Η αντίδραση του δημάρχου και οι επόμενες κινήσεις
Ο δήμαρχος εξήγησε πως η επιλογή της ταινίας έγινε με ψηφοφορία μεταξύ των κατοίκων και υπερασπίστηκε την απόφασή του λέγοντας πως δεν υπέκυψε στις πιέσεις αλλά επέλεξε να προστατεύσει προσωπικό και κοινό αποφεύγοντας επεισόδια.
«Λυπάμαι που μια μικρή ομάδα κινητοποιήθηκε για να εμποδίσει την προβολή μιας ταινίας κατάλληλης για όλες τις ηλικίες στη Γαλλία», ανέφερε ο Sarrabeyrouse. Επεσήμανε επίσης ότι ήδη αναζητείται νέα ημερομηνία για την προβολή ενώ χαρακτήρισε τις απειλές εναντίον των εργαζομένων ως «ψευδείς ισχυρισμούς μιας μειοψηφίας τραμπούκων που εκπροσωπούν σκοταδισμό και φονταμενταλισμό».
Τέλος, εξέφρασε τη λύπη του που μέσα σε μόλις 24 ώρες η απόφασή του —που στόχευε στην προστασία— μετατράπηκε σε αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης και «πυροδότησε ρατσιστικό και ισλαμοφοβικό μίσος».
Πηγή: El PAÍS
