Αυτές τις μέρες, ένας στόλος πολιτικών πλοίων διασχίζει τη Μεσόγειο με προορισμό τη Γάζα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη νηοπομπή στην ιστορία με αποστολή τη δημιουργία ανθρωπιστικού διαδρόμου προς τον λιμοκτονούντα πληθυσμό της Παλαιστίνης.
Είμαι μέλος αυτής της αποστολής. Από την πρώτη στιγμή που τα πλοία απέπλευσαν από τη Βαρκελώνη, έχω τοποθετηθεί στο Family, το ηγετικό σκάφος του στόλου: ένα λιτό μηχανοκίνητο κρουαζιερόπλοιο που μεταφέρει γιατρούς, δικηγόρους, δημοσιογράφους, βουλευτές, φοιτητές και διασώστες από 10 διαφορετικές χώρες. Συνολικά, αυτή η «Παγκόσμια Νηοπομπή Αλληλεγγύης» φιλοξενεί εκατοντάδες συμμετέχοντες από περισσότερες από 40 εθνικές αποστολές, ενωμένους στη βεβαιότητα ότι πρέπει να γίνει κάτι για να σταματήσει η καταστροφή της Γάζας – κι αν οι κυβερνήσεις αρνούνται να αναλάβουν δράση, τότε οφείλουν να το κάνουν οι απλοί πολίτες.
Την περασμένη εβδομάδα, νομικοί ειδικοί ανεξάρτητης επιτροπής του ΟΗΕ δήλωσαν ότι το Ισραήλ έχει διαπράξει γενοκτονία στη Γάζα. «Είναι σαφές ότι υπάρχει πρόθεση εξόντωσης των Παλαιστινίων στη Γάζα μέσω πράξεων που πληρούν τα κριτήρια της Σύμβασης για τη Γενοκτονία», κατέληξαν. Για τους συμμετέχοντες της νηοπομπής – όπως και για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο – αυτή η διαπίστωση του ΟΗΕ δεν αποτελεί έκπληξη. Τα δύο τελευταία χρόνια μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, παρακολουθούμε αμέτρητες εικόνες ανείπωτης σφαγής και αισθανόμαστε αδύναμοι να την αποτρέψουμε. Η δύναμη αυτή, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ανήκει στα κράτη που μας εκπροσωπούν.
Πέρυσι, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε συντριπτικά το Ψήφισμα ES‑10/24, καθορίζοντας τις υποχρεώσεις όλων των κρατών-μελών να αναλάβουν άμεση δράση για την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των Παλαιστινίων. Διεθνείς αντιδράσεις και λαϊκή κινητοποίηση Ένα χρόνο μετά – λίγες ημέρες μετά την προθεσμία που όρισε το Ψήφισμα – τα ίδια κράτη συνεχίζουν να εξοπλίζουν, να βοηθούν και να στηρίζουν το Ισραήλ στην επεκτεινόμενη εκστρατεία καταστροφής, εκδίωξης και προσάρτησης των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών. Γι’ αυτό εκατομμύρια απλοί πολίτες βγαίνουν στους δρόμους, από τη Νέα Υόρκη ως το Λονδίνο και ακόμα παραπέρα: απαιτούν από τους εκπροσώπους τους να αφουγκραστούν τη φωνή της συνείδησης και να ανταποκριθούν στην ανθρωπιστική κρίση της Γάζας με την απαιτούμενη ταχύτητα. Το κίνημα αυτό δυναμώνει.
Αυτή την εβδομάδα, λιμάνια, τρένα και αυτοκινητόδρομοι σε όλη την Ιταλία παρέλυσαν με ένα μήνυμα αλληλεγγύης: Blocchiamo Tutto – θα μπλοκάρουμε τα πάντα μέχρι η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι να διακόψει τις εμπορικές, στρατιωτικές και διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ. Η επίμονη αδράνεια της διεθνούς κοινότητας μάς ώθησε επίσης σε δράση στη θάλασσα. Δεν είμαστε οι πρώτοι. Από το 2008, ο συνασπισμός Freedom Flotilla έχει αποστείλει δεκάδες πολιτικά πλοία μεταφέροντας τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα. Απειλές και κινδύνους αντιμετωπίζει η αποστολή Σε κάποιες περιπτώσεις – όπως με το Mavi Marmara – το Ισραήλ αντέδρασε με φονική βία, εισβάλλοντας στο πλοίο και σκοτώνοντας εννέα ακτιβιστές· ένας δέκατος υπέκυψε αργότερα στα τραύματά του. Σε άλλες περιπτώσεις – όπως στο πρόσφατο Madleen – το Ισραήλ χλεύασε την προσπάθεια ως απλή «κρουαζιέρα selfies» διάσημων προσώπων.
Η τρέχουσα αποστολή μας όμως είναι πρωτοφανής: στόλος 40 σκαφών, μεγαλύτερος από όλες τις προηγούμενες αποστολές μαζί. Μια τόσο μεγάλης κλίμακας ανθρωπιστική προσπάθεια αναγκάζει το Ισραήλ να επιλέξει ανάμεσα σε δύο ασύμβατες αφηγήσεις: είμαστε απλά τουρίστες ή αποτελούμε απειλή για την εθνική ασφάλεια; Tις τελευταίες ημέρες, η απόφαση της κυβέρνησης του Βενιαμίν Νετανιάχου έγινε ξεκάθαρη. Η νηοπομπή μας χαρακτηρίζεται πλέον «Φλότιλα της Χαμάς», με το Ισραήλ να υπονοεί διασυνδέσεις με «οργανωμένη τρομοκρατία» και να απειλεί πως θα μας «σταματήσει με κάθε μέσο» – μια κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Βλέπω τον φόβο στα πρόσωπα των συνταξιδιωτών μου. Κάθε μέρα κάνουμε ασκήσεις μη βίαιης αντίδρασης σε περίπτωση αναχαίτισης. Κάθε νύχτα παίρνουμε βάρδιες παρακολουθώντας τον ουρανό για drones που εμφανίζονται ολοένα συχνότερα όσο πλησιάζουμε στον προορισμό μας. Αυτές οι διαδικασίες δεν είναι επίδειξη. Στο λιμάνι Sidi Bou Said της Τυνησίας, drones έπληξαν τα σκάφη μας σε δύο διαδοχικές νυχτερινές επιθέσεις, ρίχνοντας εκρηκτικά στα καταστρώματα του Family και του Alma αντίστοιχα. Οι τυνησιακές αρχές χαρακτήρισαν τις επιθέσεις ως «προμελετημένη επιθετικότητα» κατά της νηοπομπής. Οι άνθρωποι πίσω από την αποστολή Όμως η συκοφαντική αφήγηση περί «Φλότιλας της Χαμάς» κινδυνεύει να αγγίξει τα όρια του παραλόγου.
Στο Family, βρίσκονται μαζί μου η Ada Colau, πρώην δήμαρχος Βαρκελώνης και μητέρα δύο παιδιών· η Bianca Webb-Pullman, οικογενειακή γιατρός από την Αυστραλία· και η Adele Haenel, Γαλλίδα ηθοποιός που μού παίρνει πάντα τη νίκη στο σκάκι όταν έχουμε ελεύθερο χρόνο στο πλοίο. Η προσωπική μου ταυτότητα προκαλεί ιδιαίτερο πρόβλημα σε αυτή τη ρητορική. Προερχόμενος από εβραϊκή οικογένεια στις ΗΠΑ, συμμετέχω στην αποστολή για τον ίδιο λόγο που τόσοι Εβραίοι στη χώρα μου αντιδρούν στη βία κατά της Γάζας: για να επαναδιεκδικήσω την ταυτότητα και τα σύμβολά μας από ένα κράτος που επιχειρεί να τα μονοπωλήσει. Διεθνής ανησυχία και κάλεσμα για δράση Κυβερνήσεις ανά τον κόσμο αρχίζουν πλέον να αντιδρούν στις απειλές κατά της νηοπομπής μας.
Την περασμένη εβδομάδα, 16 χώρες, μεταξύ των οποίων η Ισπανία, η Σλοβενία, η Βραζιλία και το Μεξικό, εξέδωσαν κοινή δήλωση προειδοποιώντας: «Οποιαδήποτε παραβίαση του διεθνούς δικαίου ή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των συμμετεχόντων στη Φλότιλα – συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων στα πλοία ή παράνομης κράτησης σε διεθνή ύδατα – θα οδηγήσει σε λογοδοσία». Aπό πλευράς μας καλωσορίζουμε αυτή την αναγνώριση των ανθρωπιστικών μας προθέσεων βάσει διεθνούς δικαίου – αλλά αναρωτιόμαστε γιατί τόσα κράτη με πολίτες στην αποστολή, όπως η Γαλλία και οι ΗΠΑ, αρνήθηκαν να υπογράψουν. Kαι όμως αυτή η δήλωση συγχέει τα μέσα με τον σκοπό.
Η νηοπομπή δεν είναι παρά ένα μέσο δημιουργίας θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου εκεί όπου το Ισραήλ έχει μπλοκάρει όλα τα χερσαία περάσματα βοήθειας. Όσα κράτη ενδιαφέρονται πραγματικά για την κρίση στη Γάζα δεν αρκεί να προστατεύσουν τον στόλο μας· πρέπει να συνταχθούν μαζί μας στέλνοντας πλοία ανάλογης κλίμακας με το μέγεθος της παλαιστινιακής τραγωδίας. Ο Ντόναλντ Τραμπ, ιδρύοντας τη λεγόμενη «Gaza Humanitarian Foundation», γελοιοποίησε το διεθνές δίκαιο εφαρμόζοντας βάναυσες κι επικίνδυνες μεθόδους παροχής ελάχιστης βοήθειας αντί να εκπληρώσει τον σκοπό του οργανισμού.
Η ελπίδα περνά απ’ τη θάλασσα
Δεν πρέπει όμως οι απλοί πολίτες να σηκώνουν μόνοι τους το βάρος διάσωσης του διεθνούς δικαίου. Μόνο τα κράτη – συγκεντρωμένα τώρα στα Ηνωμένα Έθνη – μπορούν να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ώστε να σταματήσει η καταστροφή της Γάζας και να προστατευτούν ζωές κι ανθρώπινα δικαιώματα.
Eμείς ετοιμαζόμαστε να ολοκληρώσουμε την αποστολή τις επόμενες ημέρες. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν είναι αργά για τα κράτη να ενωθούν μαζί μας στον διάπλου της Μεσογείου. Ακόμη κι αν δεν ανταποκριθούν όμως, θα συνεχίσουμε αταλάντευτοι παρά τις απειλές. Η Γάζα δεν μπορεί να περιμένει.
*Ο David Adler είναι συμπροεδρεύων συντονιστής της Progressive International
Πηγή: The Guardian
