Συνδεδεμένη με τους αγώνες για τα δικαιώματα των εργαζομένων και τις διεκδικήσεις της εργατικής τάξης, η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε ως εργατική γιορτή επίσημα το 1889 (στην Ελλάδα ο πρώτος εορτασμός έγινε το 1893), υπενθυμίζοντας τους αγώνες, τις αιματοχυσίες και τα επιτεύγματα των πρωτεργατών της. Γιορτάζεται σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα ως απεργία με πορείες, συγκεντρώσεις και κινητοποιήσεις στις οποίες συμμετέχουν εκπρόσωποι όλων των οργανωμένων συνδικάτων των διαφόρων ειδών της μισθωτής εργασίας.
Σήμερα, με αφορμή αυτή την εργατική γιορτή, βουτάμε στο σινεμά της αλληλεγγύης και του κοινωνικού ρεαλισμού και θυμόμαστε μερικές από τις πιο εμβληματικές ταινίες εμπνευσμένες από την καθημερινότητα και την αντίσταση της εργατικής τάξης.
Ψωμί και τριαντάφυλλα (2000) – Κεν Λόουτς
Η Μάγια (Πιλάρ Παντίγια) φτάνει στο Λος Άντζελες από το Μεξικό με παράνομο τρόπο και καταφέρνει να πιάσει δουλειά ως καθαρίστρια σε ένα μεγάλο κτίριο που στεγάζει πολλές και εύρωστες εταιρίες της πόλης. Ο Σαμ (Έιντριεν Μπρόντι) είναι εκπρόσωπος του συνδικάτου των επιστατών, ο οποίος προσεγγίζει τους εργάτες του κτιρίου με σκοπό να τους πείσει να οργανωθούν κι εκείνοι στο σωματείο. Σύντομα, με φόντο τον αγώνα για το δικαίωμα σε καλύτερες συνθήκες εργασίας, ένα ειδύλλιο θα δημιουργηθεί.
Δευτέρες στη λιακάδα (2002) – Φερνάντο Λεόν ντε Αρανόα
Σε μια παραθαλάσσια πόλη της Ισπανίας που πλήττεται από την ανεργία, μια παρέα απολυμένων εργατών συγκεντρώνονται κάθε βράδυ στο ίδιο μπαρ, ενώ τις καθημερινές αντιμετωπίζουν την αναμονή στο ταμείο ανεργίας και στα γραφεία ευρέσεως εργασίας. Κοινωνικός σχολιασμός και γλυκόπικρο χιούμορ σε μια μεγάλη εμπορική επιτυχία στην Ισπανία. Τιμήθηκε με 5 βραβεία Γκόγια (μεταξύ των οποίων καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας κι ερμηνείας για τον Χαβιέρ Μπαρδέμ) και προτάθηκε για ξενόγλωσσο Όσκαρ.
Σκιές στον παράδεισο (1986) – Άκι Καουρισμάκι
Ο Nikkander είναι οδηγός απορριμματοφόρου. Η καθημερινή του ρουτίνα ανατρέπεται όταν μετά από έναν καβγά σε μπαρ θα καταλήξει στη φυλακή. Λίγο νωρίτερα έχει δει το φίλο και σύμμαχό του στα σχέδια να ιδρύσουν τη δική τους εταιρεία συλλογής απορριμμάτων, να πεθαίνει ξαφνικά. Και το «κακό» θα τριτώσει μόλις ερωτευτεί, κάπως άγαρμπα και άκομψα μια ντροπαλή νεαρή κοπέλα, ταμία στο σουπερμάρκετ που ψωνίζει, η οποία τελικά απολύεται.
Δύο ημέρες, μία νύχτα (2014) – Αδελφοί Νταρντέν
Όταν η Σαντρά απουσιάζει για λόγους υγείας από την εργασία της, το αφεντικό της επιχείρησης προσφέρει μπόνους στους 16 συνάδελφούς της με την προϋπόθεση να δουλέψουν παραπάνω. Όταν όμως τελειώνει η άδειά της η Σαντρά πρέπει να μεταπείσει τους συναδέλφους της να απαρνηθούν το μπόνους, ώστε να επιστρέψει στη θέση της.
Ο νόμος της αγοράς (2016) – Στεφάν Μπριζέ
Η ταινία αναφέρεται στις σύγχρονες εργασιακές συνθήκες περιγράφοντας τα ηθικά διλήμματα ενός εργαζόμενου που έχει απολυθεί μετά από 25 χρόνια από την δουλειά του και προσπαθεί να επιβιώσει για να φροντίσει τον έφηβο με κινητικά και διανοητικά προβλήματα γιο του. Βραβείο ερμηνείας για τον Βενσάν Λεντόν στο 68ο Φεστιβάλ Καννών.
Η δουλειά της (2018) – Νίκος Λεμπό
Όταν ο άντρας της απολύεται, η Παναγιώτα, μητέρα δύο παιδιών, θα αναζητήσει για πρώτη φορά δουλειά στη ζωή της και θα προσληφθεί ως καθαρίστρια. Ο αγώνας για τη γυναικεία χειραφέτηση σε συνθήκες πατριαρχίας, οικονομικής εκμετάλλευσης και εργασιακής απαξίωσης.
Κεντρική φωτογραφία: MUBI
